Gölgesi Kalemimin Ucunda: Montaigne"in okura ulaştığı (*) şu günlerde, dostum Ömer Bozkurt'un çevirisiyle, Türkçede ilk kez yayımlanan, Montaigne'nin "Yol Günlüğü"ne (**) kavuşmak büyük bir sevinç benim için de. Lise yıllarımda başlayan Montaigne'le yolculuğumun öyle bir yerde biteceği yok. Alıp beni Bordeaux'ya götüren, ona dair yazdıran da bu duyguydu elbette. Hep bildiğim, ama bir türlü kimsenin dilimize kazandırmaya pek cesaret edemediği
"Yol Günlüğü" şimdi karşımızda. Bize Montaigne'in deneme dünyasının kapıların açan Sabahattin Eyuboğlu'nun seçilmiş Montaigne denemeleri uzunca süre birkaç kuşağı besledi. Üç ciltlik denemelerin eksiksiz çevirisini ilkin Hüsen Portakal, ardından Temel Keşoğlu ve Engin Sunar Türkçeye kazandırdılar.
Bugün okur "Yol Günlüğü"yle, Montaigne'le baş başadır artık. Belki buna, Stefan Zweig'ınkinin yanı sıra birkaç Montaigne biyografisi de eklenmelidir.
Çünkü Montaigne'i anlamak için onun zamanının ruhuna da bakmak gerek. Reformlar çağı Avrupası'nda, 16.
yüzyılda baş gösteren din savaşları, çatışmalar, salgın hastalıklar vb. süredururken; Bordeaux'daki nüfuzlu işini bırakıp Périgord'daki şatosuna çekilerek kendini okuyup yazmaya veren bu hümanist insanı tanımak için mutlaka yan okumalar gerekli.
