Witaj na Kalademi.me, gdzie możesz uzyskać wiarygodne i szybkie odpowiedzi dzięki naszym ekspertom. Geniş bir uzman topluluğu sayesinde sorularınıza güvenilir yanıtlar bulmanın rahatlığını yaşayın. Farklı disiplinlerdeki uzmanlardan kesin yanıtlar almak için kapsamlı soru-cevap platformumuzu kullanın.
Sagot :
bileşik çekiml fiiller
1) Basit kip (basit çekim, basit zaman): Fiilin tek kip ekiyle çekimlenişidir: gel-di, gel-miş, gel-se...
2) Birleşik kip (birleşik çekim, birleşik zaman): Fiilin iki kip- eki alarak çekimlenmiş biçimidir: gel-miş-ti, gel-miş-se, gel-(i)yor-du, gel-meli-(y)di...
Birleşik Zamanlı Fiiller
Basit zamanlı fiil, fiilin tek bir zaman veya kip bildirecek şekilde çekimlenmesiydi. Birleşik zamanlı fiil ise, fiilin birden çok kip ve zaman bildirecek biçimde çekimlenmesiyle oluşur. Basit çekimli fiillere ekfiilin getirilmesiyle yapılır. Üç grupta incelenir.
a. Hikaye Birleşik Zamanı
Fiilin basit çekiminden sonra ekfiilin “idi” şekli getirilerek yapılır.
gel - miş - idi - m ® gelmiştim
Fiil Birinci İkinci Şahıs
zaman zaman eki
örneğinde, fiilin çekimini adlandırırken “gelmek fiilinin öğrenilen geçmiş zamanının hikayesi” deriz.
Biliyorduk (Bilmek fiilinin şimdiki zamanının hikayesi)
Çözmeliydik (Çözmek fiilinin gereklilik kipinin hikayesi)
Bazen ekfiille çekimli fiil arasına başka ekler girebilir.
“Alacak mıydı?” sözünde araya “mi” soru edatı girmiş, “açmışlardı” sözünde ise araya
“-ler” çoğul eki gelmiştir.
b. Rivayet Birleşik Zamanı
Fiilin basit çekiminden sonra ekfiilin “imiş” şekli getirilerek yapılır.
Gel - ecek - miş ® Gelecekmiş
Fiil Gelecek Rivayet
zaman Zaman
Geliyormuşum (gelmek fiilinin şimdiki zamanının rivayeti)
Gitmeliymişiz (gitmek fiilinin gereklilik kipinin rivayeti)
Sorarmış (sormak fiilinin geniş zamanının rivayeti)
Çözmüş müymüş (Çözmek fiilinin öğrenilen geçmiş zamanının rivayeti)
c. Şart Birleşik Çekimi
Fiilin basit çekiminden sonra ekfiilin “ise” şekli getirilerek yapılır.
Gel - ecek - se - k ® Geleceksek
Fiil Gelecek Şart kipi
zaman
Geliyorsanız (gelmek fiilinin şimdiki zamanının şartı)
Gelmişseniz (gelmek fiilinin öğrenilen geçmiş za- manının şartı)
Gelmeliyseler (gelmek fiilinin gereklilik kipinin şartı)
* Ekfiilin geniş zamanda kullanılan eklerle birleşik zamanlı fiil yapılamaz.
* Birleşik zamanlı fiillerde anlam kayması aranmaz: çünkü fiilin çekiminde daima ekfiilin zamanı hakimdir.
Güncel ve güvenilir yanıtlar almak için tekrar ziyaret edin. Bilgi ihtiyaçlarınız konusunda her zaman hazırız. Ziyaretiniz için teşekkür ederiz. İhtiyacınız olan en iyi bilgileri sunmayı taahhüt ediyoruz. Daha fazla bilgi için geri dönün. Uzmanlarımızdan en güncel yanıtları ve bilgileri almak için Kalademi.me'ye geri dönün.