“Sözsüz, yazısız, toplumsuz, ve hepsinden kötüsü süre giden korku ve zora bağlı ölüm tehlikesi ve insan yaşamı yalnız, yoksul, kaba, kötü ve kısa.” Thomas Hobbes, (1651)
Süre giden korku ve 'kötü, kaba ve kısa' bir yaşamdan koruma çabası dünya çapında, çocukların temel hakları olarak algılanır. Bunların amacı her çocuk için fiziksel, psikolojik ve duygusal gelişimine izin verecek koruyucu bir çerçeve oluşturmaktır. Birleşmiş Milletler(BM) Çocuk Hakları Bildirgesinde açıkça anılır ki; " çocuğun kişiliği aile ortamı içerisinde, mutluluk sevgi ve anlayış atmosferinde tam ve uyumlu olarak gelişebilir" ve hiçbir yerde savaşın bunu sağlayabildiği geçmemektedir. İçgüdüsel olarak savaşın çocuklar için kötü olduğunu bilmemize rağmen, buna kanıt aramaya gerek var mıdır? Ne yazık ki savaşın kanıtları her yeri kaplamaktadır. Varolan birçok çatışmada savaşın kötü sonuçları çocukları da kapsamaktadır. Savaşın kanıtları, savaşın etkilerini anlayan fakat çatışmalar ve nedenleri hakkında bir şeyler yapamayanlar için de kara bir leke oluşturmaktadır.
Savaşın etkileri--sadist bir suistimal kataloğu
Üç yüz elli yıl sonra, çoğu çocuğun yaşamı halen Hobbes'in tanımladığı gibidir. Son on yılda iki milyona yakın çocuk savaşlarda çoğunlukla acı çekerek, tıbbi yardım olmaksızın ve bazen yapayalnız öldürülmüştür. Dört milyondan fazla çocuk ise sakat kalmıştır. Bu çocuklar (eğer hayatta iseler) ailelerine yaşadıkları korkuyu devamlı hatırlatırlar. Bir milyon çocuk ise öksüz kalmıştır. Ölümler düşünülen en büyük kayıp olmasına karşın kaybettiklerimiz bunlarla sınırlı değildir. On iki milyon çocuk, evlerinin koruyuculuğundan uzaktır, bu çocukların üçte biri mülteciler veya toplumdan dışlanmış kimseler için yapılan kamplarda istismara açık koşullarda ömürlerini geçirmektedir. Bazıları ise toplama kamplarındadır.
İkincil etkiler
Sayılar, tüm öyküyü anlatamayabilir. Çatışmanın sonucunda oluşan acı ve ölüm en korunmasızları, özellikle beş yaşın altındaki çocukları etkiler. Ürünlerin kasıtlı olarak imhası, ya da daha kurnazca verimli alanların mayınlarla döşenmesi sonucunda ortaya çıkan beslenme yetersizliği (malnütrisyon) en büyük bedeli küçük çocukları olan ailelere ödetir. Tanınmayan ve tedavi edilmeyen hastalıklar ve daha önceden yok edilen veya zayıflatılan sağlık sistemleri, geriye dönüşü yıllar alacak etkiler doğururlar. Daha önce etkili olan ulusal aşılama programlarının kesintiye uğraması yeni çocuk kuşaklarını tıp tarihinde örnekleri görülen salgınlara maruz bırakır. Kosova’da yeni bir çocuk felci salgını gözlenmiştir.
