M.Ö. 1. yüzyılda yaşamış olan ünlü Hint yazarıdır. Beydeba’ nın hayatı hakkında yeterli bilgi mevcut değildir. Gerçek ismi ve ırkı üzerine birçok farklı görüş ortaya atılmış olsa da, tarihçilerin çoğu adı Ketku olan bir [aryan] olduğu kanısındadır. Bakü’ de doğup, sonraları Hindistan’a göç ettiği rivayet edilir. Vefat yeri ve tarihi üzerine hiçbir bilgi bulunmamaktadır.
Fabl türünün en önemli eserlerinden biri olan Kelile ve Dimne’ yi Depşelem isimli bir Hint Hükümdarı döneminde kaleme almış, eserini hükümdara sunmuştur. Eserde bulunan hikayelerde siyaset, erdem ve eğitim gibi birçok farklı konu işlenmiştir. Bu eser zalimliği ile tanınan Hükümdar Depşelem’ e dolaylı bir nasihat niteliğindedir diyebiliriz.
Eser adını ilk bölümündeki hikayelerin kahramanı olan iki çakaldan almıştır; “doğruluğu ve dürüstlüğü” simgeleyen “Kelile” ile “yanlışlığı ve yalanı” simgeleyen “Dimne”. Beydeba, hiç kuşkusuz, Hint edebiyatında eşsiz bir yere ve öneme sahiptir.
Beydebanın eserleri:Kelile ve dimne, Ateş sıcaklığında dürüstlük sınavı, Bülbül ile bağcı, Nasihat-el külliye.
Beydabanın Eserleri
Beydebanın eserleri:Kelile ve dimne, Ateş sıcaklığında dürüstlük sınavı, Bülbül ile bağcı, Nasihat-el külliye.
Hükümdarlar için hazırlanmış olan ahlakla ilgili bir Hint masal kitabıdır. Beydeba tarafindan kaleme alınmıştır. Kelile ve Dimne ismi masalın iki baş kahramanı, yani iki çakal olan Kalilag ve Damnag’dan adını almıştır. Bu masal kitabı öncelikle Sanskritçe’den Pehleviceye ve Pehleviceden Arapçaya tercüme edilmiştir. Ardından Batı dillerine de çevrilen eser, hem Doğuda hem Batıda büyük bir rağbet görmüştür.
Hikâyeler Bin bir Gece Masalları’nda olduğu gibi iç içe girmiş çerçeve hikayelerden oluşur. Pança-Tantra beş bölümle bir girişten müteşekkildir. Her bölümde bir çerçeve hikaye, onun içinde de hikâyecikler, manzum hikmetler vardır. Hikâyenin yazılış gayesi, Mehapur hükümdarının tembel üç şehzadesini adam etmektir.
Kelile ve Dimne bölümleri:
I. Bölüm: Dostluğun bozuluşu. Kahramanlar: Kral Aslan, müşaviri boğa ve nedimleri iki çakal. Doğu dillerine çevrilirken esere bu çakalların adı verilmiş: “Kelile ve Dimne”
II. Bölüm: Nasıl dost kazanılacağı hakkında
III. Bölüm: Savaş ve barış
IV. Bölüm: Kazandıklarımızın kaybı
V. Bölüm: Tedbirsizlik hakkında
