Saygı, kişinin varoluşunu ve o varoluşun sınırlarını koşulsuz kabul ederek ilişki kurmak ve bu ilişkiyi devam ettirmeyi isteme duygusudur. Eğer kırlangıcı kırlangıç olarak olduğu gibi kabul ediyorsam ve onların yaşamlarını devam ettirmesi gereken koşulları değiştirmemeye özen göstererek ilişki kuruyorsam, kırlangıçlara saygım var demektir. Kırlangıç kişi mi? Saygın varsa, evet!
Çocuğumu, bir çocuk olarak olduğu gibi kabul ediyorsam ve onun bir çocuk olarak yaşamasına özen göstererek ilişki kuruyorsam; onun çocuk sınırlarını keyfimce ihlal etmiyorsam, bir şeyi isterken ‘lütfen,’ diyorsam, bana verdiği zaman ‘teşekkür’ ediyorsam, o zaman çocuğa saygım var demektir.
Saygıda iki önemli boyut var; bunlardan ilki sınırlar ve sorumluk bilinci içinde varoluşu olduğu gibi kabuldür, diğeri de ilişkiyi sürdürme isteğidir. Kırlangıcı kırlangıç olarak olduğu gibi kabul etmek, onlara zarar vermeden yaşamaya özen göstermek, onların çevremde olmasını istemek, kırlangıçlara saygılı olduğumu gösterir. Ama bu kırlangıçları sevdiğimi göstermez.
Öğretmen öğrencisinin varoluşunu olduğu gibi kabul ederek onunla ilişki kurduğu zaman öğrencisine saygılı davranmış olur. Ama böyle bir tavır öğretmenin öğrencisini sevdiğini ifade etmez.
Sevgi, seven ve sevilen arasına özel bir duyguyu, niyeti ifade eder. Seven kişi, sevdiğinin olabileceğinin en iyisi olarak gelişebilmesi ve böylece potansiyelini gerçekleştirerek mutlu olabilmesi için eylem içindedir. Bunun karşılığında hiç bir şey beklemez. Sevdiğinin mutlu olması, seveni mutlu eder. Hepsi bu.
Kırlangıca saygılı olmak başka, kırlangıcı sevmek başkadır. Kırlangıcı seven eyleme geçer; kırlangıcı tanımak için kitaplar okur, araştırır, onların ortamlarını daha iyi hale getirmek için çabalar, dernekler kurar, mevsimlerine göre kırlangıcın gelişlerini karşılama ve ayrılış ve gidişlerini uğurlama törenleri oluşturur. Bunun karşılığında tek bir beklentisi vardır: kırlangıçların kırlangıç olarak özgürce yaşamaları.
Öğrencisini seven öğretmen öğrencisini tanımak için zaman ayırır; ailesi kim, anababası nasıl insanlar, nerede oturuyor, kaç kardeşler, hayattan beklentileri nedir, ne olmayı, ne yapmayı hayal ediyor, emek ve zaman verir ve bu sorunların ve cevaplarını öğrenir. Daha sonra kolları sıvar ve bu öğrencinin olabileceğinin en iyisi olması için eyleme geçer. Bunun karşılığında tek bir beklentisi vardır: Öğrencinin olabileceği en iyi insan olarak hayata atılması ve mutlu bir insan olarak yaşaması.
Saygı sevginin vazgeçilmez önkoşuludur. Ama tek başına saygı sevgiyi oluşturmaya yeterli değildir.
