- Ferman'daki yenilikler gayrimüslim tebayı memnun ederken Müslüman teba imtiyazlarını kaybettiği için tepkide bulunur.
- Ingiltere, Fransa, Rusya gibi devlet fermanı Osmanlı'nın içişlerine karışmak için kullanmaya başlayacaklardır.
- Osmanlı toprakları içerisinde yaşayan bütün unuslar 'eşit' hale gelirler.
- Sultan halkı Islam merkezli değil -kısmen- vatandaş merkezli olarak konumlandırır.
- Tüm devlet dairelerinde Müslim - gayrimüslim ayrımı ortadan kalkar.
- Gayrimüslimlere devlet görevine girme, askerlik yapma, askeri okullara girme konularında Müslümanlarla aynı haklar tanınacaktır.
- Vergi konusunda eşitlik sağlanacak, iltizam yönetimi ve cizye vergisi kaldırılacaktır.
- Tüm dini gruplara din ve ibadet özgürlüğü sağlanacaktır.
- Gayrimüslimlerin ibadethane, okul, mezarlık gibi yapıları tamir etmelerine, yenilerini inşa etmelerine izin verilecektir.
- Halka açık ve adil yargılanma sağlanacaktır.
- İşkence, kötü muamele yasaklanacak, hapishane ve ceza şartları iyileştirilecektir.
- Gayrimüslimler, eyalet meclislerine seçilebilecektir. Ayrıca gayrimüslimlerin kendi işlerini görebilmeleri için cemaat meclisleri oluşturulacaktır.
Tanzimat Fermanı'nın Etkileri
● Ferman'daki yenilikler gayrimüslim tebayı memnun ederken Müslüman teba imtiyazlarını kaybettiği için tepkide bulunur.
●Ingiltere, Fransa, Rusya gibi devlet fermanı Osmanlı'nın içişlerine karışmak için kullanmaya başlayacaklardır.
● Osmanlı toprakları içerisinde yaşayan bütün unuslar 'eşit' hale gelirler.
● Sultan halkı Islam merkezli değil -kısmen- vatandaşsla merkezli olarak konumlandırır.
●Tüm devlet dairelerinde Müslim - gayrimüslim ayrımı ortadan kalkar
●Islahat fermanı sonrası yabancıların açtığı okullar devletin dağıtılmasını hızlandırmıştır.
●Yabancıların haklarını genişleterek Müslümanların tepkisini çekmiştir.
●Islahat fermanının bir diğer özelliği ise patrikhaneye meclis açma yetkisi vererek gayrimüslimlerin bağımsızlık isteklerini alevlendirmesidir.
●Osmanlı Devleti'nin içişlerinde karışmaya devam edilmiştir.
●Bu ferman, Osmanlı toplumunun her alanında değişimlere sebep olmuştur.
●Osmanlıcılık" anlayışı ile hazırlanan ferman, toplumsal dengenin bozulmasına neden olmuştur.
●Patrikhaneye meclis açma izni verilmesi gayrimüslimlerin bağımsızlık temayülünün artmasına yol açmıştır.
●Kişisel haklar, dini eşitlik ve vergi gibi konular yalnızca dünyaya duyurulmakla kalmamış; şer'i hukuk nedeniyle fermanın maddelerinin uygulanmasında problemler çıkmıştır.
●Ferman ile yabancı ülkelere ve gayrimüslimlere verilmiş olan imtiyazlar, Osmanlı'nın parçalanma ve çöküş sürecini hızlandırmıştır.
●Ekonomik destek isteyen Osmanlı, sadece bazı imtiyazlar tanımak koşulu ile Batı'dan borç alabilmiştir.
●Bazı Islahat Fermanı ve Osmanlı kanunları maddeleri arasında çatışmalar çıkmış fermanda öngörülen bazı reformların önü tıkanmıştır.
●Gayrimüslimlerin açmış olduğu yabancı okullarda ırkçı bir nesil yetiştirilmiştir
kolay gelsin
