Kalademi.me ułatwia znalezienie rozwiązań dla wszystkich Twoich pytań dzięki aktywnej społeczności. Farklı alanlardaki uzmanlardan kesin yanıtlar almak için kullanıcı dostu platformumuzu keşfedin. Deneyimli profesyonellerden ayrıntılı yanıtlar almak için kullanıcı dostu platformumuzu keşfedin.
Sagot :
ZAYIF ETKİLEŞİMLER
• Zayıf etkileşimler moleküller arası veya molekül - iyon arasında yer alan etkileşimlerdir,
molekül içinde veya iyon-iyon arasında zayıf
etkileşimler yer almaz.
• Zayıf etkileşimler maddenin katı ve sıvı fazlarında yani yoğun fazında etkilidir, gaz halde
moleküller arasında zayıf etkileşim bulunmaz.
• Zayıf etkileşimlerin oluşması ve ayrışması
maddenin fiziksel özelliklerini değiştirir.
• Zayıf etkileşimler maddelerin erime - kaynama
noktalarını ve birbiri içerisinde çözünmelerini
etkiler.
HİDROJEN BAĞI
• F-H, O-H veya N-H bağı taşıyan bir bileşikteki
H elementi ile FON üzerindeki ortaklaşmamış
elektron arasında oluşan çekim kuvvetidir.
• Daha açık bir ifade ile bir ortamda hidrojen
bağı oluşabilmesi için iki temel şart lazımdır:
1) Flor, Oksijen veya Azota bağlı bir hidrojen
2) Bu hidrojenin yer aldığı molekülden bağımız bir molekülde yer alan FON elementi.
NOT:
• Soygazların katı ve sıvı fazında atomlar arasında van der waals etkileşimleri yer alır.
• Soygazların katı ve sıvı halinde bulunan bu
bağ atomlar arasında yer aldığı halde zayıf
olan tek etkileşimdir.
• Bu bağ dışında atomlar arasında yer alan tüm
etkileşimler kuvvetlidir. Zayıf etkileşimler ise
yine bu bağ dışında asla atomlar arasında yer
almaz.
Van Der Waals Etkileşimleri
• Van der waals etkileşimleri üç tür molekülün
kendi aralarında ve birbileri ile yaptıkları etkileşimleri kapsayan zayıf etkileşimlerin genel
adıdır.
• Bu üç tür molekül;
İyon; Yani iyonik bağlı bileşik
Dipol; (veya kalıcı dipol) Yani polar bileşik
İndüklenmiş dipol; (veya geçici dipol) Yani
apolar bileşik.
Dipol - Dipol Etkileşimi
• Daha önce bahsettiğimiz üzere polar moleküller (bağı değil molekülü polar olandan bahsediyoruz) yüklerini dengeli dağıtamamış moleküllerdir.
• H2
O, HCl, CO, CH3
-O-CH3
...
• Bu dengesizlik nedeni ile molekülde kısmi + ve
kısmi - yük merkezleri bileşiğin farklı yerlerindedir yani molekül kutuplu = polar olur.
• Bu tip moleküller molekülün kendi yapısı nedeni ile polardır bu nedenle buradaki polariteye kalıcı polarlık, kalıcı dipollük denir.
• Kalıcı dipole sahip iki molekülden birinin + kutbu ile diğerinin - kutbu arasında oluşan çekim
kuvvetine dipol-dipol etkileşimi denir.
• Hidrojen bağı taşıyan moleküllerin de polar olduğunu söylemiştik, bu nedenle hidrojen bağı
taşıyan moleküller aynı zamanda dipol - dipol
etkileşimi de taşırlar ancak hidrojen bağı daha
güçlü bir etkileşim olduğu için bu moleküllerde
dipol dipol etkili değildir.
Yani:
“H2
O molekülleri arasında dipol dipol etkileşimi vardır” ifadesi doğru iken
“H2
O molekülleri arasında dipol dipol etkileşimi
etkindir” ifadesi yanlış olur.
İndüklenmiş Dipol - İndüklenmiş Dipol Etkileşimi
(London Kuvvetleri)
• Apolar moleküller (bağı değil molekülü apolar
olandan bahsediyoruz) yüklerini dengeli dağıtamış moleküllerdir.
• H2
, Cl2
, CH4
, CO2
, BH3 ...
• Bu denge nedeni ile molekülde kısmi + ve kısmi - yük merkezleri üst üste çakışır başka bir
deyişle bileşikte bir kutuplanma (dipol) oluşmaz.
• Bu tip moleküller molekülün kendi yapısı apolar olduğu için bu moleküller kalıcı dipol oluşturmaz.
• Apolar bir molekülün yük dengesini başka bir
apolar molekül veya bir polar molekül bozabilir.
• Bu durumda molekül anlık olarak polar hale
gelir, bu durumdaki moleküle geçici polarlık taşıyan molekül yani anlık dipol taşıyan molekül
denir.
• Bu molekülde anlık dipol başka bir molekülün
etkisi ile (indüklemesi ile) gerçekleştiği için indüklenmiş dipol taşıyan molekül denir.
• London kuvvetleri anlık elektron yığılması nedeni ile gerçekleştiği için kuvveti moleküldeki
toplam elektron sayısı ile doğru orantılıdır:
F2
< Cl2
< Br2
< I2
• London kuvvetleri sadece apolar moleküllerde
değil soygazların da katı ve sıvı halinde etkilidir, soygazlar herhangi bir etkileşim taşımadıkları için yoğun fazda anlık elektron yığılmaları
ile London etkileşimi oluştururlar.
He < Ne < Ar < Kr < Xe
• London kuvvetleri zayıf etkileşimlerin en kuvvetsizidir.
• London kuvvetleri tüm kovalent moleküllerde
vardır ancak polar moleküllerde daha güçlü
olan dipol dipol veya hidrojen bağı olduğu için
etkili değildir.
Yani:
“H2
O molekülleri arasında London kuvvetleri
vardır” ifadesi doğru iken
“H2
O molekülleri arasında London kuvvetleri
etkindir” ifadesi yanlış olur.
• London kuvvetleri tüm moleküllerde var olduğu için bir molekülün kaynama noktası kendi
etkin bağı ile kıyaslanamıyorsa taşıdığı London kuvvetinin gücüne bakılır:
CH3
OH < C2
H5
OH
NOT:
• Zayıf etkileşimlerin en güçlüsü Hidrojen bağı
en zayıfı ise London kuvvetleridir, diğer bağların birbiri ile kıyaslanması hakkında basit kural
yoktur.
• Bu nedenle iki tane dipol dipol taşıyan molekülün kaynama noktası sorulduğunda taşıdıkları london kuvvetine bakılır.
• Organik moleküllerde London dallanma ile
ters orantılıdır.
Diğer Van der Waals Kuvvetleri
• Dipol - Dipol ve London dışındaki Van der Waals kuvvetleri (iyon - dipol, iyon-indüklenmiş
dipol, dipol - indüklenmiş dipol kuvvetleri ) saf
maddelerin erime kaynama noktası üzerinde
etkili değildir, daha çok bu maddelerin birbiri
içerisinde çözünürlüğüne etki eder.
• İyon - dipol etkileşimi iyonik bir bileşik ile polar
bir molekül arasında oluşan etkileşimdir (örneğin suyun içinde tuz çözünmesi)
• iyon dipol etkileşimi oluşurken iyonik bileşikteki iyonlar birbirinden uzaklaşır ve etrafı dipol
molekül tarafından sarılır; tuz suda çözündüğünde Na+ ve Cl- iyonlarına ayrılır, hem sodyum hem klor iyonu su tarafından sarılır.
İyon - indüklenmiş dipol etkileşimi iyonik bir bileşik ile apolar bir molekül veya soygaz arasında oluşan etkileşimdir. (NaCl - CCl4
)
• Dipol - indüklenmiş dipol etkileşimi polar bir
molekül ile apolar bir molekül veya soygaz
arasında oluşan etkileşimdir. (H2O - O2)
• İyon - indüklenmiş dipol ve Dipol - indüklenmiş
dipol etkileşimi çok zayıf etkileşimler olduğu
için bu maddelerin birbiri içersindeki çözünürlüğü ya hiç yoktur ya da çok azdır.
KİMYASAL VE FİZİKSEL DEĞİŞİMLER
Fiziksel Değişim
• Maddenin kimlik özelliği değişmeden boyutu,
şekli, fiziksel hâli (katı, sıvı, gaz) ve fiziksel
özelliklerinin değişmesidir.
• Fiziksel değişimde maddenin kimyasal yapısı
değişmediği için formülü de değişmez.
• Fiziksel değişimler gerçekleşirken zayıf etkileşimler kopar veya oluşur.
• Fiziksel değişimlerin gerçekleşmesi için
daha az enerji gerekir (genellikle 40 kj/
mol’den küçük)
• Parçalanma, kırılma, yırtılma olayları (buğdayın öğütülmesi, camın kırılması, kağıdın
yırtılması), hâl değişim olayları (erime, donma, buharlaşma, yoğuşma, süblimleşme, kırağılaşma), tuzun, şekerin suda çözünmesi,
elektron hareketiyle iletkenlik (bakır tel gibi
metallerin elektriği iletmesi)sütten tereyağı
eldesi, yoğurttan ayran eldesi...
Kimyasal Değişim
• Maddenin kimlik özelliğinin değişerek, farklımaddelere ayrışması veya farklı maddelerle
etkileşerek yeni maddeleri oluşturmasıdır.
• Kimyasal değişim maddenin iç yapısının yani
elektron düzeninin ve bağ yapısının değişmesidir.
• Bu olaylar sırasında hem kimyasal hem de
fiziksel özellikler değişir.
• Maddenin kimyasal formülü değişir.
• Kimyasal değişimler gerçekleşirken güçlü ve
zayıf etkileşimler kopar veya oluşur
• Kimyasal değişiklikler sırasında çok enerji alışverişi gerçekleşir. (Genellikle 40 kj/
mol’den fazla)
• oksijenle tepkime (paslanma, metallerin
kararması, yanma, meyvenin kararması,solunum), metallerin asitle tepkimesi, iyon hareketi ile iletkenlik (çözeltilerin elektriği iletmesi), mayalanma olayları (sütten yoğurt eldesi,
üzümden sirke eldesi) elektroliz (elektrik
enerjisi kullanılarak bileşiklerin kendisini
oluşturan bileşenlere ayrılması) asit-baz
tepkimeleri, küflenme, çürüme, besinlerin
ekşimesi, besinlerin pişirilmesi,fotosentez,
sindirim, betonun donması (sertleşmesi),
yağlı boyanın kuruması...
EN İYİ SEÇER MİSİN:)
Yanıtlarımızın size faydalı olduğunu umuyoruz. Daha fazla bilgi ve diğer sorularınıza yanıtlar almak için istediğiniz zaman geri dönün. Ziyaretiniz için teşekkür ederiz. İhtiyacınız olan en iyi bilgileri sunmayı taahhüt ediyoruz. Daha fazla bilgi için geri dönün. Kalademi.me'yi kullandığınız için teşekkür ederiz. Sorularınıza yanıt bulmak için bizi ziyaret etmeye devam edin.