Bakteriler, prokaryot hücre yapısına sahip tek hücreli mikroskobik organizmalardır.
Zarla çevrili çekirdekleri ve zarlı hücre organelleri yoktur.
Sitoplazmik organel olarak sadece ribozom taşır.
Bazı türlerinde mitokondri benzeri yapı olan mezozom bulunur.
Bazı türlerinde klorofil pigmenti bulunur.
Canlı alemleri arasında birey sayısı en fazla olan gruptur.
Bakteriler;
1-hücre şekline,
2-solunum tipine,
3-beslenme tipine
4-kimyasal boyalarla boyanmasına,
5-hastalık yapma durumuna ve diğer özelliklerine göre sınıflandırılabilir.
Bakterilerde genellikle hücre zarının dış kısmında protein ile polisakkarit içeren; peptidoglikan hücre duvarı bulunur.
Bakterilerin sitoplazmalarında dağınık hâlde bulunan ve birkaç bin gen taşıyan halkasal DNA vardır.
Bakteriler hücre içi zar sistemi oluşturamadığından çekirdek zarı ve zarlı hücre organelleri yoktur.
Hücresel DNA dışında bazı bakterilerin sitoplazmasında sayıları 1-10 arasında değişen küçük ve halkasal yapıda plazmit adı verilen DNA parçaları bulunur. Plazmitler, antibiyotiklere veya kimyasal maddelere karşı direnç kazandıran genler taşır.
Bakteriler, pasif veya aktif şekilde hareket edebilir.
Bakterilerde hücrelerin birbirine tutunmasını, haberleşmesini ve gen aktarımını sağlayan ve hücre zarının dışarıya doğru uzamasıyla oluşan pilus adı verilen uzantılar bulunur.
Bazı bakterilerde ise aktif olarak yer değiştirmeyi sağlayan kamçı vardır.
bakterinin organelleri
Bakterilerin bazı türleri faydalı, bazı türleri ise zararlıdır.
Bakteriler beslenme bakımından ototrof veya heterotrof olabilir. Bazıları parazit yaşar. Tüm bakterilerde depo polisakkarit glikojendir.
Bakterilerin ayrıştırıcı olanları organik maddelerin inorganik maddelere dönüşümünü sağladığından doğadaki madde döngüsünde çok önemlidir.
Bakterilerin oksijenli solunum ve fermantasyon yapabilen türleri vardır. Fermantasyon yapabilen bakteriler, son ürün olarak etil alkol, laktik asit gibi ürünler oluşturur.
Bazı bakteriler olumsuz ortam şartlarında endospor oluşturur. Endosporlar, çevresel değişimlere oldukça dayanıklı olup uzun süre bu şekilde canlı kalabilir. Ortam şartları uygun hâle geldiğinde endospor durumundan çıkar. Endospor bir üreme şekli değildir. Savunma mekanizmasıdır.
Bakteriler, mikroskop altında genellikle küre, çomak, virgül ya da spiral şeklinde görülür
Bakterilerde, basit ikiye bölünme yöntemiyle eşeysiz üreme gerçekleşir. İçerisinde besin elementleri bulunan kültür ortamında bakteriler yaklaşık her 20 dakikada bir bölünebilir.
Ayrıştırıcı protistler organik atıkları inorganik bileşenlerine ayrıştırdığı için madde döngüsünde etkilidir.
Canlı alemlerinden bitkiler, yapılarında bulunan kloroplast organeli sayesinde fotosentez yapabilen canlılardır. Hücre duvarı selüloz yapılıdır.
Ürettikleri besinlerin fazlasını nişasta olarak depo ederler.
Merhabalar Øpticim İyi akşamlar
➥ Canlılar alemi ve Özellikleri konusunu kısaca konu anlatımı
Canlılar sınıfladırılırken ökaryot ve prokaryot canlılar olmak üzere ikiye ayrılır.
Prokaryot Canlılar (Monera Alemi)
Canlı organizmaların en küçükleri ve yapısal organizasyon bakımından en basit olanları bu alemde yer alır. Virüsler, bu alemde incelenen ve hücresel yapıda olmayan organizmalardır. Bakteriler ve mavi-yeşil algler ise en küçük hücreler olup, prokaryot (basit çekirdekli) özellikte olmalarından dolayı bu aleme konulmuştur.
Bakteriler
– Ribozom dışında organelleri bulunmaz.
– Bütün bakterilerde hücre zarı ve hücre çeperi bulunur.
– Hücre zarından oluşan mezezomları bulunabilir.
– Fotosentez yapan türlerinde (Siyano bakterilerinde) klorofil pigmenti bulunur.(Hücre zarında bulundururlar.)
– Kalıtım maddesi olan DNA sitoplazmada bulunur ve halkasaldır.
– Depo maddeleri glikojendir.
Beslenmelerine göre;
Saprofitler: Organik maddeleri inorganik maddelere dönüştürürler.Sonuçta besin ve enerji elde edilir.Tabiattaki C, P ve N döngüsünde görevlidirler.Ensim sistemleri iyi gelişmiştir.
Parazitler: Sindirim enzimleri olmadığı için başka bir canlıya ihtiyaç duyarlar. Hastalık yapanlarına patojen bakteriler denir.
Fotosentetikler: Sitoplazmalarında serbest klorofil taşırlar.Hidrojen kaynağı olarak H2O, H2S ve H2 gibi maddeleri kullanırlar.Aerob, Anaerob ya da fakültatif olabilirler.
Kemosentetikler: Organik maddelerin sentezi için gerekli olan enerjiyi inorganik maddelerin oksidasyonundan (oksitlenmesinden) temin eder. Işık ve klorofil gerekli değildir.Nitrit, nitrat, demir ve kükürt bakterileri kemosentetiktirler.
Protista Alemi
Tek hücreli canlılar (Prokaryot) olmalarına rağmen hücre yapısı olarak çok hücreli (Ökaryot) canlılara benzerler. Bu alemde yaşayan canlılar hücre çekirdeği ve zarlı organeller bulundurular.(Ökaryot canlılar gibi)
Protista âlemi; kamçılılar, kök ayaklılar, silliler (kirpikliler), sporlular, algler ve cıvık mantarlar olmak üzere altı grupta incelenir.
Amip: Yalancı veya kök ayakları sayesinde beslenme,hareket ve koruma gib aktiviteleri gerçekleştirebilirler. Hareket ederken amipsi hareket ederler. Belirgin bir şekilleri yoktur ve durmadan şekil değiştirirler. Hetotrof (Tüketici) beslenirler.
Öglena: Bulundurdukları kampçı sayesinde beslenme,korunma ve hareket edebilme özellikleri kazanırlar. Hetetrof,(tüketici) ,ototrof (üretici) ve hem hetetrof hemde ototrof beslenen türleri bulunur.(Ototrof beslenebilen türlerinde kloroplast organeli bulunur.) Hücre çeperi bulundurmazlar ve paramesyum gibi hücrelerini saran pelikulaya sahiptirler. Kampçılarında göz lekesi gibi bir kısım bulundururlar. Bu sayede ışığı algılayabilirler.
Algler: Bitki hücreleri gibi fotosentez yapar ve hücre çeperine sahiptir. Alglerin karasal hem de sucul ortamlarda yaşayan türleri vardır. Dünyada üretilen serbest oksijenin çok büyük bir kısmı algler tarafından üretilir. Bir hücreli olabildikleri gibi çok hücreli olanları da vardır. Plastitlerinde değişik renklerde pigment maddeleri bulunur. Algler; taşıdıkları pigmentlere göre yeşil, kahverengi, altın sarısı ve kırmızı algler olarak sınıflandırılır. Bazı algler, mikroskobik olmasına rağmen bazıları da metrelerce boya sahiptir.
Bitkiler Alemi
Hepsi çok hücreli, hücre yapıları ise ökaryottur. Hücreleri çeperli, çeperin esas maddesi ise selülozdur. Klorofil molekülleri kloroplastlar içinde kümelenmiştir. Kloroplasttan başka, kromoplast ve lökoplast gibi renk pigmentleri de vardır. Depo karbonhidratları nişastadır.Yeşil bitkilerin hepsi ototrof olup, ışık enerjisini kimyasal enerjiye çevirirler. Çoğunluğu toprağa bağlı olduğundan yer değiştiremezler.
Çiçeksiz Bitkiler
Çiçeksiz (tohumsuz) bitkiler sporla çoğalırlar. Bu bitkilerin çoğu kök,gövde,yaprak ve çiçek gibi organ farklılaşmalarını belirgin olarak göstermezler.
Damarsız Tohumsuz Bitkiler:
– Gerçek kök,gövde ve yaprakları bulunmaz.
– Genel olarak suda yaşarlar ve sudaki çözünmüş maddeleri alırlar .
– Ciğer otları,boynuzlu ciğer otları(sporla ürerler) ve karayosunları (metagenezle ürerler) örenek olarak verilebilir.
– Fotosentez yapamazlar.
– Bu bitki grubunda ciğer otları, boynuzlu ciğer otları ve kara yosunları yer alır.
Hayvanlar alemi;
・ Omurgasızlar
・İlkek Kordalılar
・ Omurgalılar olarak 2’ye ayrılır.
Omurgasızlar
Omurgasızlar , bir omurgası olmayan hayvanlara verilen genel bir addır. Omurgasız olarak adlandırılan canlıların yapılarında hiçbir iskelet bulunmaz. Omurgasız hayvanların vücudunun dış kısmını örten ve destekleyen bir dış yapı bulunur.Omurgasız hayvanların kıkırdak doku ve kemik dokudan oluşan iskeletleri yoktur. Bazı omurgasız hayvanların vücutlarında iskelet görevi gören değişik yapılar vardır. Örneğin yengeçlerde bulunan sert kabuk ve böceklerdeki kitin adı verilen örtü iskelet görevi yapar. Omurgasız hayvanların bir bölümü karada bir bölümü suda yaşar.Omurgasız hayvanlar yumurta ile çoğalır.
Omurgasız hayvanlar olmak üzere 6 gruba ayrılırlar;
* Süngerler
* Sölenterler
* Solucanlar (Yassı solucanlar, Yuvarlak solucanlar, Halkalı Solucanlar)
* Yumuşakçalar
* Eklem Bacaklılar (Kabuklular, Araknitler, Çok Ayaklılar, Böcekler)
* Derisi Dikenliler
Kolay gelsin başarılar diliyorum:))
