Annesi Blanchefleur ile babası Kral Rivalen’i kaybeden şövalye Tristan yanına yollandığı amcasının zamanla sevgi ve güvenini kazanmıştır. Söylencenin bir varyasyonunda annesi Tristan’ı doğururken ölmüş, bebeğe kadının en iyi arkadaşı Kurvenal (veya Rohand) sahip çıkıp, kendi evladı gibi büyütmüştür. Büyüdüğünde harp çalabilen yetenekli bir müzisyen, iyi bir avcı ve şövalye olan Tristan dayısı Kral Mark ilişkilerini sağlamlaştırmak istemiştir. Dayısından babasının Morgan tarafından öldürüldüğünü öğrenen genç derhal yola çıkıp Morgan’ı öldürerek intikamını almış, babasının Lyonesse’teki mülklerine yeniden sahip olmuştur. Yeniden Cornwall’a dönen Tristan burada kralın İrlanda kralının erkek kardeşi Morold’a 300 pound gümüş ile 300 genci köle olarak kullanması için haraç olarak gönderdiğini görünce zehirli bir kılıç ile savaşan dev yapılı Morold’un üzerine yürüyüp teke tek düelloda öldürmeyi başarmıştır. Bununla birlikte düello sırasında aldığı yara zehir yüzünden kapanmadığından şifalı bir merheme sahip olduğu söylenen İsolde’den yardım istemiştir. Kız kimliğini bilmediği birisine yardım etmeyeceğini söylediğinden kendisini Tantris adlı gezgin bir ozan olarak tanıtmış bir yandan müziğiyle İsolde’nin kalbini kazanmayı başarırken diğer yandan yarasının iyileşmesi için bir süre kızın yanında kalmıştır. Tristan, Cornwal’a dönüp başına gelenleri anlattığında Mark kahramanlığından dolayı tahtını yeğenine bırakmayı vaat ederken diğer yandan methini duyduğu İrlanda prensesi Altın Saçlı İsolde ile evlenmeye karar vermiştir. Tristan’ı çekemeyen saray danışmanlarının tavsiyesiyle kızı alıp gelmesi için yeğenini İrlanda’ya göndermiştir. Tristan, Dublin’e vardığında önce halkı tehdit eden bir ejderhayı öldürerek kralın takdirini kazanmış ardından bir turnuvada şampiyon olarak kral Mark adına İsolde’yi babasından istemiştir. Şövalyenin kendisi için mücadele ettiğini sanan İsolde hayal kırıklığı yaşamışsa da babasının iradesine itaat edip Kral Mar ile evlenmeyi kabul etmiştir. Evliliğin siyasi sonuçları olan bir mantık evliliği olduğunu anlayan İsolde Mark’ın kendisine âşık olmasını istediği için annesine bir aşk iksiri hazırlatmıştır. İksirden kimsenin haberdar olmasını istemeyen kız bunu yakın arkadaşı Brangwain’e vermiş o da bir şarap şişesine boşaltmıştır. Tristan, İsolde’yi aldıktan sonra İrlanda’dan gemiyle İngiltere’ye dönerken şarkılar söyledikten sonra boğazı kuruyunca istemiş ama şarap bulamayınca son anda Brangwain’in çantasındaki şişeyi görmüş, bilmeden iksirli şarabı içmiş dahası İsolde’ye de ikram etmiştir. Şarap içildikten sonra kamaraya giren Brangwain durumu fark etmişse de müdahale etmekte geç kalmış, gençler birbirine âşık olmuştur. Durumlarını dışarı belli etmeyen âşıklar İngiltere’ye vardıktan sonra gizli gizli buluşmaya başlayınca dedikodular Kral Mark’ın kulağına de gelmiştir. Kral gizlice buluşan gençleri birkaç kez takip etmişse de durumun farkına varan âşıklar her seferinde kralı kandırmayı başarmıştır. Gizli buluşmaları sırasında meraklı gözlerden kaçamayan âşıkların ihanetine sonunda Kral Mark da şahit olunca ikisini ayrı ülkelere sürgüne göndererek cezalandırmıştır. İsolde hayatının sonuna dek keder içerisinde yaşarken, Tristan aklını kaçırmışsa da bir süre sonra iyileşmiş ve Kral Arthur’un hizmetine girmiştir. Bir savaş sırasında yeniden zehirli bir okla yaralanan Tristan yeniden şifalı merhem aramış bu sefer kendisine şifa sağlayanBreton prensesi İseult ile evlenmeye mecbur bırakılmıştır
