Kalademi.me ułatwia znalezienie rozwiązań dla wszystkich Twoich pytań dzięki aktywnej społeczności. Sorularınızı sorun ve farklı alanlardaki profesyonellerden ayrıntılı yanıtlar alın. Adanmış uzman topluluğumuzdan sorularınıza ayrıntılı ve net yanıtlar alın.
Sagot :
Cevap:
SÖZ ÖBEKLERİ (KELİME GRUPLARI)
*Söz öbeği, aynı soruya grup halinde cevap veren birden fazla kelime demektir. Yani tek kelimeyle söz öbeği kuramayız.
*İsim tamlamaları, sıfat tamlamaları, ikilemeler, deyimler, yardımcı eylemle kurulan fiiller ve fiilimsi grupları söz öbeği oluşturur. Cümle ögelerine ayrılırken bunları asla bölmemeliyiz.
1) İsim Tamlamaları:
* Bir ismin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir isimle kurmuş olduğu söz öbeğidir.
*İsim tamlamalarında iki isim arasında “ait olma, ilgili olma” anlamı vardır.
* İsim tamlamaları “neyin, kimin, ne?” sorularına cevap verirler.
ÖRNEK: Ali’nin kardeşi oldukça başarılı bir öğrencidir.
AÇIKLAMA: Kim? Ali’ nin kardeşi ( Kimin kardeşi sorusuna cevap verdiği için ayrıca aitlik bağı olduğu için isim tamlamasıdır.)
ÖRN: Bahçe duvarı geçen hafta yapılmış.
AÇIKLAMA:Ne? Bahçe duvarı ( “Ne duvarı?” sorusuna cevap verdiği için ayrıca “ ilgili olma, ait olma” anlamı taşıdığı için isim tamlamasıdır.)
Aşağıdaki isim tamlamalarını bulalım.
Dağ yolunda ilerliyorduk.
Bilgisayar ekranı donmuştu.
Hepimiz filmin sonunu beğenmiştik.
2) Sıfat Tamlaması
*Bir ismin benzerlerinden ayırt edilmesi için bir sıfatla kurmuş olduğu söz öbeğidir.
* Sıfat tamlamalarında bir ismin “özelliği” belirtilir ya da isim “sayı, soru, işaret” gibi anlamlarla tamamlanır.
* Sıfat tamlamaları “nasıl, hangi, kaç” sorularına cevap verirler.
ÖRN: Dün giydiği kazak ona çok yakışmıştı.
AÇIKLAMA :Ne? Dün giydiği kazak/ “kazak” isimdir. “Hangi kazak?” dediğimizde “ dün giydiği” cevabını alıyoruz. “Hangi” sorusuna cevap verdiği için sıfat tamlamasıdır
ÖRN: Geçen hafta yapılan sınav çok zordu.
AÇIKLAMA: “Ne zordu?” “Geçen hafta yapılan sınav “.(“Hangi sanav?” sorusuna cevap verdiği için sıfat tamlamasıdır.)
ÖRN: İçeriye genç bir kadın girdi.
“Kim? “”Genç bir kadın “( “Nasıl kadın?” sorusuna cevap verdiği için sıfat tamlamasıdır.)
ÖNEMLİ BİLGİ : Bazı cümlelerde isim tamlamaları ile sıfat tamlamaları iç içe geçerek b söz öbeği kurabilir.Bu durumda söz öbeğinin tamamını birlikte almalıyız, söz öbeğinibölmemeliyiz.
ÖRN: Boğaziçi’nin eşsiz manzarası görenleri büyülüyordu.
AÇIKLAMA: “Büyüleyen ne?” Boğaziçi’nin eşsiz manzarası ( “Boğaziçi’nin manzarası” isim tamlamasıdır.” Eşsiz” sözcüğü nitelik belirttiği ve “nasıl?” sorusuna cevap verdiği için sıfattır. Bu üç kelime birbiriyle ilgili olduğu için ve aynı soruya birlikte cevap verdiği için bölünemez.)
PRATİK BİLGİ: Bazen karşına “Hangisinin öznesi veya yüklemi isim/ sıfat tamlamasından oluşmuştur?” gibi sorular çıkabilir. İsim tamlaması ile sıfat tamlamasını karıştırmamalısın. İsim tamlamaları, “neyin, kimin, ne” sorularına cevap verir; sıfat tamlamaları ise “ nasıl, hangi, kaç” sorularına cevap verir. Ayrıca isim tamlamaları “aitlik, ilgili olma” anlamları taşırken sıfat tamlamaları ya özellik ya da sayı, soru, işaret, belgisizlik belirtir.
Aşağıdaki cümlelerde geçen sıfat tamlamalarını bulalım.
Kaldırımdaki insanlar amaçsızca dolaşıyor.
Şu ötedeki ev bizim.
Önceki sınavlarda çıkmış soruları mutlaka çözelim
3) Deyimler
* Deyimler en az iki kelimeden oluşur.
* Deyimler genellikle mecaz anlamlıdır.
* Deyimler söz öbeğidir, cümle ögelerine ayrılırken deyimler asla bölünmez.
ÖRN: Onu görünce etekleri tutuştu.
ÖRN: Haberi alınca ağzı kulaklarına varmıştı.
4) İkilemeler
* İkilemeler anlatıma güç kazandırmak için kullanılır.
* İkilemeler arasına hiçbir noktalama işareti giremez.
* İkilemeler söz öbeğidir, cümle ögelerine ayrılırken ikilemeler bölünemez.
ÖRN: Askerler yolda yavaş yavaş ilerliyorlar.
ÖRN: Konuları sindire sindire çalışmalıyız.
5) Yardımcı Eylemle Kurulan Birleşik Fiiller
* Yardımcı eylemlerimiz”et-, ol-” fiilleridir. Bu fiiller kendinden önceki isimle birleşerek bir hareketi yani eylemi karşılıyorsa söz öbeği oluşturmuştur ve bölünemez.
ÖRN: Çocuk geçen gün hasta oldu. (hastalandı.)
ÖRN: Olanları anlatınca herkesi rezil etti. (utandırdı)
ÖRN: Beni de toplantıya davet etti. (çağırdı)
ÖNEMLİ BİLGİ: “ et-, ol-“ fiilleri her zaman yardımcı eylem olarak kullanılmaz. Ayırt etmek için bu kelimeleri mastar halleriyle ( -mek ile) kendinden önceki kelimeyle kullanmalısın.
ÖRN: Düğün geçen yaz oldu.
AÇIKLAMA: “ oldu” sözcüğü tek başına kullanılımıştır. “ yaz olmak” diye kullanım yoktur.
ÖRN: Önerdiğimiz son teklife razı oldu.
AÇIKLAMA:”ol-“ yardımcı eylemdir. Çünkü “razı olmak” diye bir kullanım vardır.
Aşağıdaki cümlelerde geçen “et-“ eylemlerinden hangisi yardımcı eylemdir?
Bu araba yüz bin eder.
Bence onu bu konuda razı eder.
En iyi seçermisin???!!!
Platformumuzu kullandığınız için teşekkür ederiz. Tüm sorularınıza doğru ve güncel yanıtlar vermek için her zaman buradayız. Ziyaretinizi takdir ediyoruz. Platformumuz her zaman doğru ve güvenilir yanıtlar sunmak için burada. İstediğiniz zaman geri dönün. Kesin yanıtlar için referans siteniz Kalademi.me. Daha fazla bilgi için geri dönmeyi unutmayın.