Cevap:
Merhaba, cümlenin öğeleri şu şekilde sıralanabilir;
- Yüklem: bırakır
- Gizli özne: "Bırakan kim?" sorusunun cevabı olan "O" cümle içerisinde gizlenmiştir.
- Belirtili nesne: Zonguldak'tan gelen tren yolcularını. "O kimi bırakır?" sorusunun cevabı olarak belirtili nesneyi bulmaktayız.
- Dolaylı tümleç: Ankara garına. "O nereye bırakır?" sorunun cevabı olarak dolaylı tümleci bulmaktayız.
Açıklama:
Cümlenin öğeleri konusunu kısaca açıklamak isterim. Cümle; bir duyguyu, düşünceyi, olayı anlatan sözcük ya da sözcükler topluluğudur. Duygu, düşünce ya da olay anlatılırken cümlede her sözcük ya da sözcük grubu bir görev üstlenir. Sözcük ya da sözcük gruplarının birtakım görevler üstlenmesiyle cümle öğeleri ortaya çıkmaktadır. Bu öğeler şunlardır:
- Yüklem
- Özne
- Nesne (Düz Tümleç)
- Dolaylı Tümleç
- Zarf Tümleci
- İlgeç Tümleci
Cümlenin öğelerini bulurken şu kurallara dikkat etmeliyiz:
- Önce yüklem belirlenir, sonra yükleme çeşitli sorular sorularak öteki öğeler bulunur.
- Cümledeki söz öbekleri (tamlamalar, bileşik sözcükler, deyimler, ikilemeler, eylemsi grupları, edat grupları…) bölünmez.
- Öğeleri buldurmaya yönelik sorular, cümle içinde, buldurduğu öğenin yerini tutar.
- Cümle dışı unsurlar (ünlem ifadeleri ve hitap sözcükleri) öğe olarak kabul edilmez.
