Witaj na Kalademi.me, gdzie możesz uzyskać szybkie i dokładne odpowiedzi dzięki pomocy ekspertów. Sorularınıza hızlı ve güvenilir çözümler bulmak için deneyimli uzman topluluğumuzdan faydalanın. Sorularınıza hemen güvenilir yanıtlar bulmak için deneyimli uzman topluluğumuzdan faydalanın.
Sagot :
MİNZTBERG’İN ÖRGÜTLENME BOYUTLARI VE ÖRGÜT YAPILARI*
İnsanlar asırlardır belli sonuçlar üretebilmek için beraber çalışma çabası içine
girmişlerdir. Bunun nedeni belli sonuçların elde edilmesi için gereken çabanın tek
kişinin kaldırmayacağı yükte olmasındandır. Böylece insanlar belli bir grup
oluşturarak belli amaçlar için belli faaliyetler altında bütünleşmeye çalışmışlardır. Bu
gruplar yaşadıkları bölgenin verdiği karakteristik özelliğe göre (suyun bol olduğu
yerde balık avcılığı, tarım için elverişli olan bölgede tarımsal faaliyetler gibi) farklı
işler yapmaktaydılar. Ürün fazlalıklarını birbirleri ile değişim ve daha sonra değişim
aracının ortaya çıkması ile değerli madenlerle yapmaya başlamışlardır. Grupta
çalışanların kimi kendi istekleri ile kimi baskı sonucu ile veya kimi de karşılığında
belli getiriler (ücret, mevki, saygınlık) elde ederek çalışmaktaydılar. Ama bunu
yaparken insanlar o grup içinde zamanla belli yetenekleri doğrultusunda ihtisas
kazanmaktaydılar. Bunun sonucu grup içinde belli bir görev paylaşımı sonucunu
doğurmuştur. Bu da ürünlerin çıktı sürecini hızlandırmıştır.
Sanayi devrimiyle birlikte bu süreç daha da artmış, bu gruplar arasında
ürünleri, yapış şekilleri farklılaşmaya, aynı zamanda grup içindeki insanların
görevleri paylaşımı artmaya başlamıştır. Böylelikle Adam Smith’in 1776’da
Ulusların Zenginliği adlı kitabındaki işbölümü kavramına ortaya atışıyla işbölümü ile
verimliliğin artmasına sebep olmuştur. Adam Smith iş bölümü vasıtasıyla üç avantaj
sağlandığını söylemektedir. (Hammer ve Champy 1996, 12). Birincisi çalışanlar aynı
işin devamlı şekilde yapılamasıyla belli bir ustalık kazanmaktadırlar. İkinci avantaj
ise işin birisinden diğerine geçen zamanın tasarrufu, üçüncüsü ise işi kolaylaştıran ve
kısaltan ve de çalışanın daha fazla çalışmasını sağlayan fazla sayıda makinaların icat
edilmesini sağlamaktadır. Bu da beraberinde uzmanlaşmayı getirmektedir. Ama
Hammer ve Champy’nin bakış açısı ile işin parçalanmasına sebebiyet vermektedir.
Yani çalışan ürünün yalnız küçük bir parçasını yapmakta ama tüm ürün hakkında
fikir yürütememektedir. Bu durum büyük organizasyonlarda daha açıkça
görülmektedir.
Yukarıda ki açıklamalar ışığında bir iş faaliyetinin en önemli iki özelliğini
öğrenmiş bulunuyoruz. Bu da işbölümü ve uzmanlaşmadır. Ama bu işbölümü ve
uzmanlaşmanın kalıcı olması için o grubun kurumlaşması gerekmektedir. O da belirli
normların oluşması demektir. Bu normlar önceleri o işin sahibi tarafından
oluşturulmakta, ama daha sonra profesyonel yöneticilik oluşması ile belli bir kadroya
verilmiştir.
Bu durum yönetim bilimcilerince (Weber, Fayol ve Taylor gibi) özellikle
vurgulanmıştır. Mintzberg (1981: 104) bu normların hazırlandığı yere stratejik üst
nokta demektedir. Bu kurumlaşmış grup herhangi gruptan farklıdır ki o da kalıcılığı
ve büyüklüğü belirli rol oynar. Örgüt dediğimiz kavram işte buna denk gelmektedir.
Belli bir normlardan oluşan ve belli amaçlar için iki veya daha fazla insanın bir araya
gelmesi ile örgüt oluşmaktadır. Unutulmamalıdır ki örgütün varlık nedeni, belirli
amaçların ancak birden fazla kişi ile ve bir grup olarak gerçekleştirilmesidir (Koçel
1998: 19).
*
Makale Henry Mintzberg’in “The Structuring of Organization”, The Strategy Precess, Concepts,
Contexts, Cases, Henry Mitzberg ve James Quinn (eds), second edition, Prentice Hall International
Edition, USA, 1991 adlı makalesinden özetlenerek çevrilmiş ve bazı eklemelerde bulunulmuştur.
Yanıtlarımızın faydalı olduğunu umuyoruz. Daha fazla bilgi ve diğer sorularınıza yanıtlar almak için istediğiniz zaman geri dönün. Ziyaretinizi takdir ediyoruz. Platformumuz her zaman doğru ve güvenilir yanıtlar sunmak için burada. İstediğiniz zaman geri dönün. Kalademi.me'de yanıtlar sunmaktan gurur duyuyoruz. Daha fazla bilgi için tekrar ziyaret edin.