Cevap:
Sosyo-kültürel ve bilimsel gelişmelerle geç tanışan Osmanlı Devleti’nde arkeoloji
bilimi de geç gelişmiştir. Bu gecikmenin siyasi ve ekonomik nedenleri olmakla
birlikte, konu arkeoloji bilinci olunca öne çıkan neden daha çok aydınlanma
sorunu olarak görülmelidir. XIX. yüzyılın ikinci yarısında gecikmiş olarak ortaya
çıkan arkeoloji bilinci, birçok olumsuzluğa rağmen Türk arkeoloji tarihi açısından
önemli aşamalar kat etmiştir. Bu dönemde eski eserlerin korunması için çıkarılan
“nizamname” adını taşıyan yasal düzenlemeler ve bireylerin özel çabaları
Osmanlı Devleti’nde arkeoloji biliminin gelişmesinde büyük yer tutmaktadır.
Kazıların yasal bir temele oturtulmasından kaçakçılıkla mücadeleye kadar
birçok meseleyle uğraşanların başında gelenlerden biri de Osman Hamdi
Bey’dir. O, bir yandan eski eserlerin ortaya çıkarılmasına ve bilim dünyasına
kazandırılmasına çalışırken bir yandan da eserlerin bulunduğu bölgeleri her
türlü tahribattan korumak için eşsiz bir mücadeleye girişmiştir. Osman Hamdi
Bey’in bu husustaki dikkat çekici girişimlerinden biri de Side’ye iskân edilmek
istenen göçmenlerin buraya yerleştirilmesiyle antik kente verilecek zararın önüne
geçmek için verdiği mücadeledir.
Açıklama:
