Cevap:
Şahıs ekleri, “fiil çekimlerinde yüklemi şahısa bağlayan eklerdir” diyebiliriz. Şahıs ekleri, büyük çoğunlukla fiil kökünden gelen yüklemlerin çekiminde; iş, oluş veya kılışın kim veya kimler tarafından yapıldığını göstermek amacıyla kullanılır. Yani hareketi şahsa bağlayan eklerdir.
Örnek: – Sokağın başına doğru hızla koşuyordum. (1. tekil /ben)
– Mis gibi yayla havasında serinledik. (1. çoğul / biz)
– Tam aklımdan geçiriyordum ki sen geldin. (2. tekil / sen)
– Yarın İstanbul’a gidiyorum. (1. tekil / ben)
– Hep bu konuda hata yapıyorsunuz. (2. çoğul / siz)
Bu ekler, fiil çekimlerinde işin kim tarafından yapıldığına işaret etmektedir. Şahıs eklerine, “kişi ekleri” de denilmektedir. Bu eklerin tekil ve çoğul biçimleri bulunmaktadır. Aşağıda bu ekler gösterilmiştir:
Şahıs Ekleri
1. Tekil : -m
2. Tekil : -n
3. Tekil : -yoktur-
1. Çoğul : -İz / -k
2. Çoğul : -nİz
3. Çoğul : -lEr
Şahıs ekleri, eklendikleri kelimenin sonundaki harflere veya büyük ünlü uyumuna göre farklılaşabilirler. Tek ünsüzden oluşan şahıs ekleri, genellikle eklenirken kendinden önce bir ünlüyle birlikte birleşir. Örneğin; “geliyor-um” kelimesindeki 1. tekil şahıs eki “-um” şeklinde eklenmiştir.
Ek fiil alarak yüklem olan isimler çekimlenirken, gösterilen olay veya durumu kişiye bağlamak amacıyla yine kişi / şahıs ekleri kullanılır.
Örnek: – Sen gençliğinde çok güzelmişsin. (2. tekil şahıs)
– Benim en kıymetli eserlerimsiniz. (2. çoğul şahıs)
– Günlerdir çok hastayım. (1. tekil şahıs)
– Yıldırımlar yaratan bir ırkın evladıyız. (1. çoğul şahıs)
– Gördüğüm en büyülü şeydin. (2. tekil şahıs)
Açıklama:
umarım yardımcı olabilmişimdir en iyi seçersen sevinirim
