Tefsir", "te'vil", "tercüme" ve "meal" tefsir ilminin temel kavramlarından bazılarıdır. Tefsir kavramının anlamını yukarıda vermiştik. Şimdi diğer üç kavramın anlamlarını kısaca izah edelim.
Te'vil: Sözlükte, "bir şeyi aslına, kaynağına döndürmek," demektir. Açıklamak anlamını da ifade etmektedir. Bir terim olarak ise, "bir sözün muhtemel anlamlarından birini seçerek, o sözle ilgili asıl manaya ulaşmak demektir." [1]Bu ilimle uğraşana ise müfessir denir.
Müfessir, te'vil yaparken ayetin muhtemel manalarından birini seçer. Bunu yaparken asıl manaya ulaşmak için belirli usul ve kaidelere uyar. Ancak sonuçta, ayetle ilgili yorumlardan birini seçerken kişisel tercihte bulunur. Tefsir ve te'vil, başlangıçta aynı anlamda birbirinin yerine kullanılmaktayken, zamanla farklı anlamlarda kullanılan iki kavrama dönüşmüştür.[2]
Tefsir ve Te'vil Kavramları Arasında Fark Var Mıdır?
Bu iki kelimeyi eş anlamlı olarak değerlendiren ve kullanan âlimler karşısında farklı manalarda tanımlayanlar da vardır. Mâtürîdî'ye göre tefsir, Allah'ın kelâmından muradının ne olduğunu kesin olarak belirlemek, "Allah bunu murat ve kastetmiştir" diyerek O'nun adına söz söylemek, şahitlik etmektir. Te'vil ise kesin açıklama ve şahitlik söz konusu olmaksızın kelâmın, muhtemel mânalarından birini tercih etmektir.
Tefsir ve te'vil kelimelerinin kitaplara geçmiş bulunan sözlük ve terim mânaları böyle olmakla beraber yaygın olan karşılıkları şöyledir:
Tefsir, Kur'ân-ı Kerîm'in Arapça veya başka bir dille yapılan açıklamalarıdır. Te'vil ise geçerli bir sebebe dayanarak sözü, ondan anlaşılan açıkmâna yerine, nispeten kapalı veya ikinci derecede bulunan başka bir mânâda anlayıp yorumlamaktır.
