Karahanlı hükümdarları, İslâm dinini kabul etmekle kalmamış, hâkim oldukları bölgelerde çeşitli yollarla İslâmiyet’in yayılması için çaba göstermişlerdir. Bu maksatla, çok sayıda cami, medrese, kervansaray ve hastane gibi müesseseler tesis etmişlerdir. Bu faaliyetler sonucunda Kaşgar, Balasagun, Semerkand ve Buhara birer ilim ve kültür merkezi olarak gelişmiştir. İşte bu merkezlerde Türk-İslâm kültür ve medeniyetinin ilk ürünleri ortaya çıkmaya başlamıştır. İslam Karahanlılar’ın eliyle Orta Asya bölgelerinde yayıldığında bu bölgede ki Türklerin çoğunluğunun dini halini aldı. Yine akılcılığıyla öne çıkan Maturidilik sayesinde Türk’lerin İslamiyet’i kolayca benimsedikleri ve bilim alanında önemli ilerlemeler gerçekleştirdikleri belirtilmektedir. Ki bu sayede hakanların teşviki ve cesaretlendirmeleriyle Türkistan Uleması Kur’an ilimleri ve Tefsir çalışmalarına önem vermişlerdir. Osman Turan Karahanlı’ların İslamlaştıktan sonra da On İki Hayvanlı takvimi kullanmaya devam ettiklerini söyler. Müslüman âlimlerde bu dönemde Türklerle tanışıp Türklerin kullandıkları kronolojik sistemler ve takvim bilgisinden etkilendikleri bilinmektedir. İbnül- Esir’in el-kâmil fi’t tarih adlı kitabı, Karahanlılar la ilgili bilgiler nakleden İslami Arap kaynaklarının en önemlisi sayılır. Çünkü bu yazar, Karahanlı devlet sınırları içinde yer alan İslam bölgelerine karşı Müslüman olmamış Türklerin hedef alıp gerçekleştirdiği saldırılara değinmektedir. Aynı şekilde yazar Karahanlı Devleti hükümdarının bu saldırılara karşı koyma çabalarını da ele almaktadır. Bu kitap Karahanlı ailesinden bazı hükümdarların zühd ve dindarlıklarını, ilim ve ilim ehline olan yoğun ilgilerini övme konusunda neredeyse tek kaynaktır. Keza yazar, yaklaşık olarak Karahanlı Devleti muasır tarihçilerinden sayılan en-Nizami, el-Aruzi, es-Semerkandi’nin kitaplarından da istifade etmiştir. Ki en-Nizami Gazneli Sultan Mahmud’un 999 yılında Maveraünnehir’i istila etmesinden hemen sonra İlek Han’a gönderdiği mektubun ayrıntılarını zikreden yegâne müelliftir.turkeyarena.net Görünen o ki, bu mektubun içeriğine göre Sultan Mahmud özellikle Gazneli’ler Devletine komşu olduktan sonra, Karahanlı ailesi hükümdarlarının yönelişlerini ve İslami siyasetlerini öğrenmeyi istemiştir.
EMEĞE SAYGI...İYİ DERSLER...
