Tekke edebiyatı ürünlerinden ilahi, nutuk,sathiye ve devriye, nazım biçimi özelliğinin değil; nazım türünün adıdır. Dinsel konulu bu ürünler, biçim özellikleri yönünden koşmadır. Bu ürünlerhece ölçüsünün yedi, sekiz ve on birli kalıbıyla söylenir. Dörtlük sayısı üçle yedi arasında değişir. Bu ürünlerin kendilerine özgü ezgileri vardır. Tekkelerde düzenlenen dinsel törenlerde saz eşliğinde söylenmiştir.
1. İLAHİ:
ilahilerde, Tanrı aşkı ve ona kavuşmak İçin çekilen acı dile getirilir. Bu şiirler herhangi bir tarikatın İzini taşımaz. Bu nazım türü, Bektaşilerde “nefes”, Alevilerde “deme” adını alır.
2. SATHİYE: , ”
Mizahi ve iğneli bir üslupla söylenen, ciddi bir duygu ve düşüncenin anlatıldığı şiirlerdir. Bunlardan tasavvufla ilgili olanına, “şathiyat-ı sofiyane” denir. Daha çok Alevi-Bektaşi tarikatı ozanlarınca söylenir. Tanrı’yla konuşur gibi, senli benli bir hava İçinde tasavvuf düşüncesi dile getirilir.
Tasavvuf ozanlarına göre Tanrı ile kul arasındaki ilişki korkuya değil sevgiye dayalıdır. Onlara göre Tanrı, cezalandıran değil, bağışlayandır. Namaz, oruç, İçki yasağı gibi biçimsel din anlayışına karşı olan tasavvuf ozanı her şeye hoşgörüyle yaklaşır. İnsanları dil, din, ulus yönünden ayırmaz; eşit görür.
3. NUTUK:
Tekke önderleri tarafından tarikata yeni giren dervişleri eğitmek, bilgilendirmek amacıyla söylenen şiirlerdir. Bunlar öğretici ve öğüt vericidir.
4.DEVRİYE:
Tasavvufun “Devir” kuramını anlatan şiirlere denir. Buna göre evrendeki canlı ve cansız her şey Tanrı’dan doğmuştur, yine Tanrı’ya dönecektir.
