1. Geçişsiz Eylemler
Nesne alamayanı belirtili ya da belirtisiz bir nesneyle kullanılamayan eylemlerdir. Bu tür eylemler "Neyi? Kimi? Ne?" sorularına cevap veremezler. Genellikle oluş ve durum bildiren eylemlerdir.
* Ahmet denizde yüzüyor.
* Babam uyuyor, annem kanepede oturuyordu.
* Kelebek yere düştü.
* Ağaçlar yakında yeşerecek.
* Fırtına üç gün sürdü.
* Son günlerde biraz durgunlaştı.
2. Geçişli Eylemler
Nesne alabilen, belirtili ya da belirtisiz bir nesneyle kullanılabilen eylemlerdir. "Neyi? Kimi? Ne?" sorularına cevap verebilirler. Genellikle kılış bildirirler.
* Babam gazetesini okuyor, annem televizyon seyrediyordu. (Babam neyi okuyordu? Gazetesini. "Okuyordu" yüklemi "gazetesini" sözcüğünü belirtili nesne olarak almıştır, geçişlidir.)
* Babasının göç ettiği mahalleyi arıyormuş.
* Ona bir mektup yazacağım.
* Kar yolları kapadı.
* Hep seni düşünüyordum.
* Seni aradığını söyledi.
** Yüklem geçişli olduğu halde cümlede nesne kullanılmamış olabilir. Bu durum fiilin çatısını etkilemez.
* Eve varınca sana bir bir anlatacağım. Anlatılacak şeyler söylenmemiş, nesne kullanılmamıştır. İstenirse uygun bir nesne eklenebilir: Konuştuklarımızı, olanları, o masalları... "Anlatacağım" fiili geçişlidir.
Kazı geçişsiz fiillerin geçişli kullanımları da vardır. Bu yüzden, tek olarak fiile değil, cümlenin bütününe, fiilin hangi anlamda kullanıldığına bakılmalıdır.
* Fırtına, üç gün sürdü. (geçişsiz)
* Tepsiyi fırına sürdü. (geçişli)
* Karlarda geziyoruz. (geçişsiz)
* Kırları geziyoruz. (geçişli)
