Mutlak nem havada var olan, mevcut olan nemdir. Havanın 1 metreküplük kısmını alalım, bunun içerisinde nem miktarını ayıralım ve bu nemi ölçüp, tartalım farzedelim 5 gr işte bulduğumuz değer mutlak nemdir. Mutlak nem yani havadaki mevcut nem en başta yeryüzünde nerelerde fazladır? Tabiki deniz okyanus kenarlarında. Çünkü denizden okyanustan buharlaşan su atmosferde mutlak nemi oluşturur. Denizden uzaklaştıkça mutlak nem azalır. Mutlak nemi etkileyen ikinci faktör sıcaklıktır. Sıcaklık arttıkça mutlak nem artar. Çünkü su daha fazla buharlaşmaya uğrar ve atmosfere karışır.
Türkiye'den örnek verelim:
Türkiye'de mutlak nem kıyı kesimlerde en fazladır. Kıyılardan içeriye geçince mutlak nem düşer.Ülkemizde mutlak nemin en yüksek olduğu saha Akdeniz kıyılarıdır. Çünkü hem deniz kenarındadır hem de sıcaktır. Akdenizden sonra sırasıyla Ege, Marmara ve karadeniz kıyıları gelir. Sonrasında da ülkemizin iç kısımları gelir. Burada özellikle vurgulanması gereken mutlak nemin dağılışında sıcaklık faktörü denizelliğe göre geri planda kalmasıdır.
Mutlak nemi vurgulandıktan sonra maksimum neme geçelim. Kısaca havanın belli bir sıcaklıkta nem alma kapasitesi, neme doyma değeridir. Havanın nem alma kapasitesini belirleyen tek faktör vardır. O da sıcaklık. Maksimum nem = Sıcaklık. Başka da bişey değildir. Havanın içerisinde nem varmış, yokmuş önemli değil. Önemli olan kapasite. Sıcaklık artarsa hava genleşir daha fazla nem alır. Sıcaklık azalırsa hava büzüşür sonuçta da daha az nem alır. Maksimum nem bir şablondur. Bir sıcaklık değerinde havanın 1 metrekübünde en fazla kaç gr nem bulunabileceği hesaplanmıştır. Örneğin Bir yerde sıcaklık 0 C ise havanın bir metrekübü 4,7 gr nem alır 10 C ise 9,2 gr nem alır 20 C ise 17,4 gr nem alır. Bu Dünyanın her yerinde böyledir. Sıcaklık arttıkça maksimum nem artar. Sıcaklığın artması maksimum nemin artmasına kesinlikle sebep olur ama bir yerde sıcaklığın artması mutlak nemin artışına sebep olamayabilir( Mesela su kaynakları bakımından çok fakir bir saha ise). Türkiye'de yazın en sıcak saha Güneydoğudur bu nedenle havanın nem alma kapasitesi en yüksek yazın Güneydoğudur. Kışın ise Akdeniz kıyılarıdır.
Bağıl nem ise havanın içerisinde var olan nemin yani mutlak nemin havanın o anda o sıcaklıkta taşıyabileceği en fazla nem miktarına oranır. Burada havada mutlak nemin artması bağıl nemi artırıcı maksimum nemin artması bağıl nemi düşürücü etki yapar. Mutlak nemi etkileyen en önemli faktör denizellik ise ve kıyılarda mutlak nem fazla ise zaman kıyılarda bağıl nem de fazladır. İç kısımlara geçildiğinde nem kaynağından uzaklaşıyoruz mutlak nem düşüyor sonuçta bağıl nem de düşüyor.
Ülkemizde deniz kenarında olup( Bu nedenle mutlak nemi yüksek olan) sıcaklığı düşük olan yer ( bu nedenle maksimum nemi düşük olan) bağıl nemi en yüksek yerdir. Bu saha da Karadeniz kıyılarıdır. Denize uzak olup ( Bu nedenle mutlak nemi düşük olan) sıcaklığın yüksek olduğu yer ( Bu nedenle maksimum nemi yüksek olan) yer bağıl nemin en düşük olduğu yerdir. Buna Ülkemizde örnek saha da yaz döneminde Güneydoğu Anadolu'dur. Dünya da ise çöllerdir.
Bağıl nemin bir yerde yüksek olabilmesi için en başta nem kaynağına yakın olması gerekir. İkinci planda sıcaklık faktörü gelir.
Umarım açıklayıcı olmuştur
