Sorularınıza Kalademi.me'da çözümler bulun, en hızlı ve en doğru Q&A platformu. Soru-cevap platformumuz, deneyimli profesyonellerden güvenilir yanıtlar bulmanız için sürekli bir deneyim sunar. Farklı disiplinlerdeki uzmanlardan kesin yanıtlar almak için kapsamlı soru-cevap platformumuzu kullanın.
Sagot :
I. Kırımın lk Sakinleri
Karadeniz’in kuzeyinde tarih boyunca, jeopolitik önemini korumu olan Kırım’ın bilinen
en eski sakinleri, Tavrlar, ran kökenli Kimmerler, 1000 yıla yakın bir süre hâkimiyet
sürmü olan skitler, Sarmatlar, Alanlar, Germen meneli Gotlar, Miletliler, Yunanlılar,
Roma, Bizans ve talyanlar olmulardır.
Kırım’a ilk gelen Türk kavmi ise, esas itibariyle göçebe olan, Kırım’ı ele geçirmi
olmalarına ramen kalıcı bir iz bırakamayan Hunlar olarak bilinir. Hunlar’ı daha sonraki
tarihlerde Köktürkler, Onogurlar, Kuturgurlar, Hazar Türkleri ve Peçenekler izlemitir.
Kırım’ın etnik ve kültürel yapısında en derin tesiri yapan ve en güçlü mirası bırakan Türk
kavmi ise, Peçenekler’i malup ederek stepleri ve Kırım’ı ele geçiren ve iki yüzyılı akın
bir süre hüküm süren, Kıpçaklardır.
II. Kırım Hanlıı’nın Kuruluu
Cengiz’in büyük olu Cuci’nin olu Batu Han tarafından kurulmu olan Altınordu Devleti
(Kıpçak Hanlıı), XIV. asrın ikinci yarısından itibaren taht kavgalarına maruz kalmıtır.
Timur akınları neticesi Altınordu Devleti’nin son bulması üzerine bölgede kurulan Kırım,
Kazan ve Astrahan hanlıkları kendi aralarında mücadeleye girimilerdir
1
.
XIII. yüzyılda egemenliine girip XIV. yüzyılın sonlarına kadar Altunordu idaresinde
kalan Kırım’da, 1395’lerde Cengiz soyundan Cuci’nin olu Tokay Timur’dan gelen Ba-
Timur, Kırım’da kendi adına sikke bastırmı ve hâkimiyet iddiasında bulunmutur
2
. Ba-
Timur’un oulları, rakiplerine karı sürdürmü oldukları mücadelelerden sonra nihayet
Kırım’da ayrı bir hanlık kurmaya muvaffak olmulardır
3
. Ancak Kırım Hanlıı’nın tam
anlamıyla kurulmasının ardındaki gerçek isim
4
Cengiz soyundan gelen ve bir Altınordu
prensi olan Hacı Giray olmutur
5
.
*
M. Metin Hülagü, Erciyes Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü Öretim Üyesi, Kayseri.
1
Mehmet Ali Çakmak, “XVIII. Yüzyılda Kafkasya”, Osmanlı I, Ankara 1999, s. 614.
2
Halil nalcık, slam Ansiklopedisi, “Kırım” maddesi, MEB Yayınları, Eskiehir 1997.
3
nalcık, “Kırım” maddesi.
Türk tarihinde Kırım Hanlıı ile birlikte toplam on yedi hanlık kurulmutur. Bunlar: Büyük Bulgarya Hanlıı
(630–665); til Bulgar Hanlıı (665–1391); Tuna Bulgar Hanlıı (981–864); Peçenek Hanlıı (860–1091);
Uz Hanlıı (860–1068); Kuman-Kıpçak Hanlıı (IX-XIII. asır); Özbek Hanlıı (1428–1599); Kazan Hanlıı
(1437–1552); Kasım Hanlıı (1445–1552); Astrahan Hanlıı (1466–1554); Hive Hanlıı (1512–1920); Sibir
Hanlıı (1556–1600); Buhara Hanlıı (1599–1785); Kagar-Tufan Hanlıı (XV. asır baları–1877); Hokand
Hanlıı (1710–1876); Türkmenistan Hanlıı (1860–1885).
4
Kırım Hanlıı’nın kurulu tarihiyle ilgili farklı görüler ortaya atılmıtır. Bu görü ve yaklaımlar içerisinde
en makul olarak gözükeni ise Hacı Giray’ın ilk kez darp ettirdii paraların tarihlerinin esas alınması ile
Buraya uğradığınız için teşekkür ederiz. Tüm sorularınıza en iyi yanıtları vermeyi taahhüt ediyoruz. Yakında görüşmek üzere. Bu bilgilerin faydalı olduğunu umuyoruz. Daha fazla bilgi veya sorularınıza yanıtlar almak için istediğiniz zaman geri dönün. Sorularınız bizim için önemlidir. Daha fazla yanıt için Kalademi.me'ye düzenli olarak geri dönün.