BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ DÜNYANIN GENEL GÖRÜNÜMÜ
I.Dünya Savaşı öncesi Dünya’yı etkileyen iki önemli olay vardır;Sanayi İnkılabı ve Fransız İhtilali
.
SANAYİ İNKİLABI
1750 yıllarında İngiltere’de ortaya çıkmıştır.Buharın dokuma fabrikasında kullanılmasıyla başladı.
SONUÇLARI
1) Büyük fabrikaların kurulmasıyla üretim arttı.
2) Ulaşım kolaylaştı.Bu sayede hem ticaret arttı, hem de kültürler arasında etkileşmeler oldu.
3) Mallar daha ucuz,daha fazla,daha çabuk,daha kaliteli üretilmeye başlandı;böylece ilkel metotlara dayanan veya elle üretim yapan tezgahlar çöktü.(Özellikle Osmanlı Devletin’de)
4) Yeni pazar arayışları ortaya çıktı.
5) Ham madde ihtiyacı sebebiyle sanayileşen devletler sanayileşememiş ve geri kalmış ülkeleri sömürmeye başladılar.Afrika ,Asya ve Güney Amerika’nın büyük bir kısmı sömürüldü.Binlerce insan öldürüldü veya yerlerinden sürüldü.
***Osmanlı devleti de ham madde kaynağı haline geldi.Ucuza ham madde alınıp pahalı işlenmiş mallar satıldı;böylece hem yerli mallar rekabet edemez oldu hem de Osmanlı ekonomisinin çöküşü hızlandı
6) Başta İngiltere olmak üzere Almanya,İtalya,
Fransa,İspanya,Portekiz…gibi devletler,bir taraftan sömürücülüğe devam ederlerken diğer yandan da birbirlerinin sömürgelerine göz dikerek büyük bir rekabete giriştiler ve Birinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına zemin hazırladılar.
FRANSIZ İHTİLALİ (1789)
NEDENLERİ:
1. Fransa kralı ve yardımcılarının lüks içindeki yaşantısına rağmen halkın sefalet içinde yaşaması
2. Kralın baskı ve zulümleri
3. Halkın;soylular,rahipler,burjuvalar, köylüler olarak sosyal guruplara ayrılması
4. Köylülerin,nüfusun büyük bölümünü oluşturmalarına rağmen yoksulluk çekmeleri ve vergi yükünün onların sırtlarında olması
5. Kralın yeni vergiler koyması
İHTİLALİN SONUÇLARI
1. İhtilal devam ederken yayımlanan,”Fransız İnsan ve Yurttaşlık Hakları Bildirgesi”nde herkesin kanun önünde eşit olduğu… vurgulanmıştır.
2. Hürriyet,eşitlik,adalet…gibi kavramlar toplum yaşantısına girmiştir.
3. İnsan hakları ilk kez anayasayla güvence altına alınmıştır.
4. Milliyetçilik fikri ilk kez ortaya çıkmış,bundan sonra krallık ve imparatorluklar yıkılarak ulus(millet) devletler kurulmuştur.(Osmanlı devletini en çok bu ilke etkilemiştir.Çok uluslu bir devlet yapısına sahip olan Osmanlı Devletindeki azınlıklar,dış devletlerin kışkırtmasıyla ayaklanarak birer birer bağımsızlıklarını kazanmışlardır.Ayrıca gene bir imparatorluk olan Avusturya-Macaristan’ı da olumsuz etkilemiştir.)
5. Laiklik ilk kez ortaya çıkmıştır.
6. Avrupa’daki imparatorluklar ve bazı krallıklar,ihtilalin getirdiği yenilikleri engellemek için Fransa’ya savaş açtılar,ancak bu Fransız halkının birbirine kenetlenerek daha da güçlenmesine yol açtı.
***Fransız İhtilalinin sonuçlarını pratik olarak hafızamıza şöyle kodlayabiliriz (HAMİDE)
Hüriyet
Adalet
Milliyetçilik
İnsan hakları
Demokrasi
Eşitlik
FRANSIZ İHTİLALİNİN OSMANLI DEVLETİNE ETKİLERi
Fransız İhtilali ,Osmanlı Devleti’ni hem olumlu hem de olumsuz yönden etkilemiştir.
İhtilalin olumsuz etkisi,milliyetçilik hareketinin başlamasıyla Osmanlı ülkesinde birçok isyanın çıkmış olmasıdır.Sırplar,Yunanlılar,Bulgarlar,Romenler,Karadağlılar…milliyetçilik duygusunun yayılmasıyla ayaklandılar.Bu ayaklanmaların çıkmasında, başta Rusya olmak üzere Avrupa devletlerinin etkisi oldu.
İhtilalin olumlu etkileri ise şunlardır:
Osmanlı aydınlarının Fransız İhtilali ile ortaya çıkan ilkelerden etkilenmeleri sonucu devlet yönetimi çıktı.Tanzimat ve Islahat Fermanları,I. ve II.Meşrutiyet ve Jön Türklerin ortaya çıkışı bu ihtilalin etkisiyle olmuştur. BU ÇOK UZUN GELİRSE
atatürkün her zorluk karşısında hazırlıklı ve planlı olması
