Kalademi.me, tüm sorularınıza hızlı ve doğru yanıtlar alabileceğiniz ideal yerdir. Sorularınıza hızlı ve net çözümler bulmak için uzman topluluğumuzla bağlantı kurun. Sorularınıza hızlı ve güvenilir çözümler bulmak için deneyimli uzman topluluğumuzdan faydalanın.
Sagot :
1- İklimin Etkisi: Toprak oluşumuna en önemli faktör iklimdir. Fiziksel ve kimyasal ayrışma olayları, bitki örtüsünün yerleşip gelişmesi, toprağın yıkanması ve topraktaki organizme faaliyetleri ikllime bağlıdır. Nemli, sıcak bölgelerde kimyasal ayrışma ön plandadır ve daha hızlıdır. Soğuk ve kurak bölgelerde ise fiziksel ayrışma ön plandadır ev daha yavaştır.
Nemli bölgelerde toprakta yıkanma fazla iken kurak bölgelerde azdır. Aşırı yıkanma sonucunda toprağın üst kısmındaki besin maddeleri, sızma yoluyla alt katmanlara taşındığından toprak besin maddeleri yönünden fakir kalır. Buna karşılık kurak bölgelerde yıkama yeterli olmadığı için toprakta kireç ve tuz oranı yükselir.
Topraktaki humus miktarıda iklime bağlıdır. Kurak iklim bölgelerinden bitki örtüsü cılız olduğundan toprak humuz bakımından fakir, bitki örtüsünden gür olduğu yerlerde ise zengindir. Ancak bol yağışlı bölgelerde topraktaki humusun bir kısmı suyla taşındığı için toprak humus bakımından fakirdir. Humus, toprağın rengini koyulaştırır.
2- Ana Kayanın Etkisi: Ayrışmada ana kayanın direnci önemlidir. Sert kayaçlar zor ayrışırken yumuşak kayaçlar daha kolay ayrışmaktadır. Ayrıca ana kayanın cinsi ve bilişimi toprağın yapısını doğrudan etkilemektedir. Kayacın cinsine bağlı olarak toprak; kireçli, fosforlu, killi, kumlu veya milli olur.
3- Zamanın Etkisi: Ana kayanın çözülmesi, çözülen maddenin giderek ayrışması ve bu ayrışan madde üzerine bitkilerin ve diğer canlıların yerleşmesi, organik maddelerin parçalanarak humusa dönüşmesi ve toprağın horizonlaşması için yüzlerce, hatta bazı iklim bölgelerinde binlerce yıllık bir sürenin geçmesi gerekir.
4- Yer Şekillerinin Etkisi: Yer şekillerinin eğim, yükselti ve bakı özellikleri toprak oluşumunu etkiler. Yükseltinin artmasıyla sıcaklık düşer ve yağış artar. Bu nedenle bir dağın yamacı bounca farklı karakterde topraklar oluşur.
Genel olarak eğimli yüzeylerde ayrışan malzeme dış kuvvetlerin ve yer çekiminin etkisiyle sürekli olarak taşınır. Böyle alanlarda toprak ancak bitki örtüsü altında oluşabilir. Bitki örtüsünün olmadığı alanlar topraksızdır.
Bakı, bir yamacın güneşlenme ve nemlilik bakımından farklı olmasına neden olur. Bu farklılık ise değişik toprak türlerinin oluşmasına yol açar.
5- Canlıların ve Bitki Örtüsünün Etkisi: Toprak oluşumundaki en önemli olaylar, ayrışmış olan ana materyal üzerine bitkilerin yerleşmesi, bitki köklerinden çıkan asitlerle ana materyalin giderek daha fazla ayrışması ve bitki artıklarının humusa dönüşüp toprağa karışmasıdır. Bu olaylar meydana gelmediği taktirde gerçek anlamda toprak oluşumundan söz edilemez.
Toprak yüzeyine düşen dal, yaprak ve meyve gibi bitki kalıntıları, mikroorganizmalar tarafından parçalanarak humusa dönüştürülür. Bu humus, toprak canlıları sayesinde toprağa karışır.
Tavşan, tarla faresi ve köstebek humusça zengin üst toprağı derinlere taşır. Bu canlılar, derinlerdeki toprağı ise yüzeye çıkarmak gibi önemli bir karıştırma görevi de yaparlar.
Hizmetimizi tercih ettiğiniz için teşekkür ederiz. Tüm sorularınıza en iyi yanıtları vermeyi taahhüt ediyoruz. Bizi tekrar ziyaret edin. Zamanınızı ayırdığınız için minnettarız. Herhangi bir sorunuz olduğunda doğru yanıtlar almak için istediğiniz zaman geri dönün. Sorularınıza yanıt vermekten mutluluk duyuyoruz. Daha fazla yanıt için Kalademi.me'ye geri dönün.