Dehidrasyon
Kimyada bir
dehidrasyon tepkimesi, tepkiyen moleküllerden su kaybının meydana geldiği bir kimyasal tepkimedir. Dehidrasyon tepkimeleri eliminasyon tepkimelerinin bir alt grubudur. Hidroksil grubu (-OH) kolay ayrılan bir grup olmadığı için bir Bronsted asit katalizörü hidroksil grubunu protonlaştırıp daha kolay ayrılan bir -OH2+ grubu oluşturur.
Organik sentezde dehidrasyon tepkimelerinin pek çok örneği vardır:
Alkollerin eterlere dönüşmesi (örneğin, iki monosakkaritten bir disakkarit oluşması)
2 R-OH → R-O-R + H2OAlkollerin alkenlere dönüşmesi
R-CH2-CHOH-R → R-CH=CH-R + H2OKarboksilik asitlerin asit anhidritlere dönüşmesi
2 RCO2H → (RCO)2O + H2OAmidlerin nitrillere dönüşmesi
RCONH2 → R-CN + H2O
Bazı dehidrasyon reaksiyonlarının mekanizmaları karmaşık olabilir, örneğin bir şekerin konsantre sülfürik asitle tepkimesi sonucu karbon oluşumu sırasında karbon çift bağları meydana gelir.[1]
Şekerin dehidrasyonu [2]
C12H22O11 + 98% Sülfürik asit → 12 C (grafit köpük) + H2O buhar + Sülfürik asit/su karışımı
Bu reaksiyon sülfürik asidin suyla olan ekzotermik tepkimesiyle ilerler. (Bu tepkime sülfürük asitli buhar oluşturur, iyi havalandırılmış bir yerde yapılmalıdır.)
