Askerî Alanda ve Yönetim Alanında Yapılan Yenilikler
Osmanlı'da yenilikler önce askerî alanda görülür. Bu yolda ilk çabalar Hendesehaneyi (1731) açan I. Mahmut'a dek gider. Hendesehane'de orduya fen öğrenimi yapmış elemanlar yetiştirilmeye başlanırsa da bu kurum, Yeniçerilerin muhalefeti yüzünden çok geçmeden kapanır. Daha sonra Padişah III. Mustafa, Osmanlı donanmasının Ruslarca yakılması üzerine denizcilikte yenilik yapmanın gerekliliğini düşünerek 1773'te Fransızların yardımıyla Mühendishane-i Bahr-i Hümayun'un kurar.
III. Selim, kalıcı yeniliklerin yapılmasını kararlaştırdı. Yeniçeri Ocağı'nın yanında Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir askeri güç oluşturdu. Sonra bu orduya hizmet verecek elemanları yetiştirmek için Mühendishane-i Berr-i Hümayun açıldı (1795). Hem donanma, hem tüm ülke için hekim yetiştirecek Tıphane kuruldu (1806). II. Mahmut, Yeniçerilerin ayaklanması bahanesiyle, eskiden beri yapılacak yeniliklere ayakbağı olan Yeniçeri Ocağı'nı 1826'da kaldırdı.
İlk kez III. Selim döneminde Paris, Viyana gibi Avrupa başkentlerinde elçilikler açıldı (1793). Buralara giden elçiler ve onların yanında bulunanlar yabancı dil öğrendiler. Avrupa başkentlerine gönderilen elçiler, yeniliklere de katkıda bulundular. Devlet bürokrasisini düzene sokmak isteyen II. Mahmut, Fransa'yı örnek alarak hükümet sistemi oluşturdu. Hariciye, Dahiliye gibi nazırlıklar (bakanlık) kurdurdu.
