Bir korku filmi izlerken vücudunuzda ne gibi değişiklikler hissediyorsunuz? Kalp atışının arttığını, soluk alış verişinin hızlandığını, gözbebeklerinizin genişlediğini fark ettiniz mi?
Heyecanlı bir olay yaşadığınızda kalp atışlarının nasıl değiştiğini veya utandığınızda yüzünüzün kızardığını görmüşsünüzdür.
Yaşamımız süresince vücudumuzda gerçekleşen bu değişikliklerin nedeni sinir sistemimizle birlikte iç salgı bezlerimizdir.
Canlı vücudunda enzimlerin çalışmasını sağlayan ve metabolizmayı düzenleyen özel kimyasal maddelerehormon denir.
Hormonlar iç salgı bezlerimiz tarafından salgılanır ve kan yolu ile ilgili organlarda denetleme ve düzenleme görevi yapar.
İç salgı bezleri sinir sisteminin kontrolünde çalışır. Bazen sinir istemini de etkileyebilir.
Hormonların etkilediği özel doku ve organlar vardır. Biz bu organlara hedef organ adını veririz. Kimi hormonlar sadece bir organı etkilerken bazı hormonlar birden fazla organı hatta tüm hücrelerimizi etkileyebilir.
Hormonların görevlerini yavaş ama uzun süreli gerçekleştirirken, sinirsel iletişim hızlı ama kısa sürelidir.
Hormonlar sayesinde;
•İç denge sağlanır.
•Büyüme ve gelişme olayları düzenlenir.
•Üreme olayları denetlenir.
Hormonlar normal olarak kanda çok az miktarda bulunur. Eğer bu miktarın altında veya üstünde olursa organizma bazı anormallikler ortaya çıkar.
İÇ SALGI BEZİ
SALGILADIĞI HORMON
HİPOFİZ BEZİ
Büyüme hormonu
TİROİT BEZİ
Tiroksin
BÖBREKÜSTÜ BEZLERİ
Adrenalin
PANKREAS
İnsülin
Glukagon
TESTİSLER
YUMURTALIKLAR
Eşeysel hormon
Eşeysel hormon
Bir insanda; hormon salgılayan bezin zedelenmesi, hormonun normalden daha fazla veya daha az salgılanması, hedef organ rahatsızlıklarına sebep olabilir.
İnsanda iç salgı bezleri:
• Hipofiz bezi
• Tiroit bezi
• Böbreküstü bezleri
• Pankreas
• Eşeysel bez (bayanlarda)
• Eşeysel bez (erkeklerde)
Hipofiz bezi; beyinde bulunan nohut büyüklüğünde bir iç salgı bezidir. Çeşitli hormonlar salgılar. Böylece tüm iç salgı bezlerinin çalışmasını denetler ve düzenler. Salgılarından biri de büyüme hormonudur. Bu hormon büyüme döneminde fazla salgılanırsadevlik, az salgılanırsa cücelik ortaya çıkar. Hipofiz aynı zamanda beynin bir parçasıdır. Bu nedenle iç salgı bezleri ve sinir sistemi arasındaki uyumu sağlar.
Yumurtalıklar; ürettikleri hormonlarla ergenlik döneminde dişiye özgü özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Dişide üreme olaylarını düzenler.
Testisler; ürettikleri hormonlarla ergenlik döneminde erkeğe özgü özelliklerin ortaya çıkmasını sağlar. Erkekte üreme olaylarını düzenler. Eşeysel bezlerin salgılanması üreme sisteminde sağlık sorunlarına yol açar.
Tiroit bezi; soluk borusunun önünde, gırtlağın altında, elinizle yoklayarak bulabileceğiniz
Bir iç salgı bezidir. Büyüme, gelişme ve vücuttaki tüm kimyasal olayların düzenlenmesinde rol oynayan tiroksin hormonunu salgılar. Tiroksin salgısı için vücudumuza yeteri kadar iyot almamız gerekir. Vücut yeteri kadar iyot alamadığı zaman tiroit bezi büyür. Sonuçta guatr denilen hastalık ortaya çıkar.
Sindirim sisteminde ince bağırsağa gönderdiği salgılarıyla öğrendiğimiz pankreas, aynı zamanda bir iç salgı bezidir. Kanla hücreler arasındaki şeker alışverişini sağlamak için İnsülin ve Glukagonhormonunu salgılar. İnsülin hormonu yükselen kan şekerini düşürürken, Glukagon hormonu düşen kan şekerini yükseltir. Bu bezin çalışmasındaki düzensizlikler şeker hastalığına neden olur.Böbrek bezi; böbreklerin üzerinde bulunan iki adet salgı bezidir. Kalp atışını ve solunumu hızlandıranadrenalin hormonu salgılar. Aşırı salgılanması durumunda kan basıncı artar. Kalp atışları hızlanır, kan şekeri yükselir, damarlar genişler ve gözbebeği büyür.
İnşallah Yardımcı Olur
