Dinamometre nedir?
Dinamometre, ağırlık ve cisme etki eden kuvveti/gücü ölçen aletler diye tanımlanır. Esnek cisimler baz alınarak yapılmışlardır.
Çalışma prensibi
Bir cisme kuvvet/güç uygulandığı sürece, uygulanan kuvvetin oranına göre cisimde şekilsel değişimler meydana gelmektedir ve bu değişimler sayesinde dinamometreye uygulanan kuvvetin şiddetinin/oranının bulunması biçimindedir. Elektrik ya da otomobil motorunun çıkış kuvvetini/güçlerini ölçmekte kullanılan dinamometrelerde, döner parçaya uygulanmakta olan burma kuvvetiyle açısal hızın çarpımı, kuvveti vermektedir. Esnek bir metal, halkaları sıkıştıracak şekilde bir kuvvet yüklendiği zaman halka burulmaktadır. Bu burulmanın miktarına bağlı olarak kuvvet ölçülmektedir. Dinamometrenin ölçüm değeri Newton birimiyle ( N ) gösterilmektedir ve 1 Newton, 9,81 kg’a eşittir.
Dinamometre çeşitleri
Motor dinamometresi: Fabrikalarda ve model araç modifiyelerinde kullanılmaktadır. Aracın sökülen motorunun volan çıkışı dinamometreye bağlanır. Bağlantıları yapılarak volan çıkışındaki gücün ölçümü yapılır. Bu sistemin tek dezavantajı, motorun araçtan sökülmesinin zorunlu olmasıdır.
Yük dinamometresi: Otomobilin yük altındaki ölçümünün yapılmasını esas almaktadır. Silindirlerden birine bağlı bulunan elektrikli frenle otomobil herhangi bir devirde yüklenir. Belirlenen devir dinamometreye girildikten sonra, istense de devirin üzerine çıkılamaz. Frenin altında bağlı yük okuyucuyla tekerlekteki tork değeri belirlenmekte, devir ve katsayıyla da çarpım yapılarak beygir gücü hesaplanır.
Akselerasyon dinamometresi: Bu tür dinamometrelerde otomobil silindirlerin üzerinde yürürken, çoğunlukla 4. viteste ve 1000 devirde tam gaz olarak gerçekleştirilir. Otomobil, devir kesici kısmına girdiğinde ayak çekilerek gaz kesilir. Sonrasında aracın kendiliğinden 1000 devire inmesi beklenir. Bu ölçümün prensibinde, hızlanma aşamasında motorun gücü, yavaşlama esnasında da kayıpları hesaplanmaktadır. Ölçümün neticesi, motor çıkışında ve tekerlekte bilgisayarla hesaplanmaktadır.
Yol dinamometresi: Bütün otomobil markalarının servisleri ve ölçüm merkezlerinin kullandığı dinamometre çeşididir. Otomobilin çekiş, tekerlekleri iki adet silindir arasına alınmaktadır. Araç bu silindirlere sabitlenir ve tam gaz verilerek, sabit devirde ölçüm gerçekleştirilir. Bu ölçümler tekerlek veya motor çıkışı gücü olarak farklı şekillerde yapılabilmektedir.
Bu bilgiler işe yarayabilir
