COĞRAFYA'NIN İLKELERİ VE COĞRAFYA'NIN YARDIMCI BİLİMLERİ
Coğrafya'nın İlkeleri
Bütün bilim dalları konularını ele alırken, belirli ilkelere bağlı kalırlar. Coğrafya da konularını incelerken kendine özgü yasalara bağlı kalmaktadır.
Bunlar:
Nedensellik (Sebep-Sonuç) ilkesi: Coğrafi olayların nedenlerini araştırır.
Karşılıklı ilgi ilkesi: Coğrafi olayların bir biri ile ilişkilerini ele alır.
Dağılış ilkesi: Olayların dağılışını belirler. Bu ilke sadece coğrafya ya özgüdür. Bu özelliği ile diğer bilimlerden ayrılır.
Coğrafya'nın Yardımcı Bilimleri
Coğrafya araştırmalarını yaparken çeşitli bilimlerden yararlanır. Bunlar sırasıyla:
1-JEOLOJİ : Yer bilimidir. Yerin yapısını, yerkabuğunun oluşumunu ve gelişimini inceler.
2-KARTOĞRAFYA: Harita bilimi.
3-BOTANİK : Bitki bilimi.
4-ZOOLOJİ : Hayvanları konu alır.
5-METEROLOJİ : Atmosfer olaylarını araştırır.
6-JEODEZİ : Yer ölçme bilimi.
7-JEOFİZİK : Dünyamızın iç yapısını inceler.
8-OSEANOĞRAFYA: Denizler.
9-PETROĞRAF : Taş bilimi.
10-ASTRONOMİ : Gök bilimi.
11-HİDROLOJİ : Su bilimi.
12-ETNOLOJİ : Kavimleri.
13-ANTROPOLOJİ : Toplumların sosyal özeliklerini inceler.
14-EKONOMİ : İktisadi yapıyı inceler. Tarih, istatistik ve jeopolitik bilimlerinden yaralanır.
Coğrafyanın Bölümleri
1-GENEL COĞRAFYA:Yeryüzünün özeliklerini belirleyen tabii, beşeri ve ekonomik olayları ayrı, ayrı bütün dünya üzerinde inceler. Dünya'nın genel özelliklerini inceler. Örneğin, Dünya'daki tarım ve hayvancılık faaliyetleri gibi. Genel Coğrafyanın alt bölümleri Fiziki, Beşeri ve Ekonomik Coğrafyadır
A-FİZİKİ COĞRAFYA :Yeryüzünde oluşan doğal olayları konu alır. Beş bölüme ayrılır.
MATEMATİK COĞRAFYA : Yerkürenin şekli, boyutları, hareketleri ve harita bilgisi konularını inceler. Matematik, astronomi, fizik, kartoğrafya gibi bilimlerin yapmış olduğu çalışmaların sonuçlarından faydalanır.
KLİMATOLOJİ (iklim bilimi): Atmosferin alt katı olan troposferdeki olayları ve iklim elemanlarını inceler. Sıcaklık, basınç, nem ve yağışlar, iklim tipleri konularını oluşturur.
JEOMORFOLOJİ (Yer şekli bilimi) : Yer şekillerini ve bunların oluşmasında etkili olan iç ve dış kuvvetleri inceler. Jeoloji ile iç içedir.
HİDROĞRAFYA (Su bilimi): Yer kabuğunun çukur yerlerini dolduran sularda
oluşan olayları inceler. Denizleri, gölleri ve akarsuları inceler.
BİYOCOĞRAFYA (Canlı coğrafyası) : Bitki ve hayvan topluluklarını inceler. Biyoloji ile
İlişkilidir.
B-BEŞERİ COĞRAFYA : İnsan ve insanın faaliyetleriyle ilgili konularla uğraşır. Nüfusun dağılışı, nüfus hareketleri, yerleşme gibi... (Nüfus, göç, yerleşme, vb. faaliyetleri incelerC-EKONOMİK COĞRAFYA : İnsanların yarattığı bütün ekonomik etkinlikleri İnceler. coğrafya (Tarım, hayvancılık, sanayi, turizm, ulaşım,
Türkiye de yerleşme biçimleri
Komşu ülkeler
Türk ülkeleri
Akdeniz ülkeleri
Avrupa ülkeleri
Diğer kıtaların büyük ülkeleri
Coğrafyanın İçeriği
Geleneksel olarak coğrafyanın iki konusu vardır; fiziki çevre ve beşeri çevre. Tablo 5 bu iki ana elemanın unsurlarını göstermekte, Tablo 6 ise bu elemanları daha da genişletmektedir.
Fiziki Çevre Beşeri Çevre
Yeryüzü şekilleri Tarım
Doğal kaynaklar Sanayi
Topraklar Nüfus
Bitkiler Eğlence ve dinlence
Hava ve iklim Yerleşmeler
Ulaşım
