Portre nedir?
Portre, bir kişinin yüz ifadesinin yansıtıldığı eserlere denir. Zaman zaman göğüs ve dize kadar olan gövde bölümünün de yer aldığı portreler görülmektedir. Bu eserler resim, fotoğraf ya da seramik, heykel gibi sanat dalları kullanılarak oluşturulabilir.
Portrede amaç kişinin, kişiliğini ve o an ki ruh halini, mimikleri ve duruşu ile yansıtmaktır. Bu amaç doğrultusunda portreler gelişi güzel ya da akışına bırakılan eserlerden ziyade belli bir kompozisyon oluşturularak yaratılan eserlerdir. Bu kompozisyonda yaygın tercih edilen resmi çizilecek ya da yapılacak olan kişinin resmi çizen ressama ya da resmi yapan heykeltıraşa doğru bakar konumda bulunmasıdır.
Yine portrede en önemli nokta portresi çıkarılan kişinin hareketsiz durmasıdır. Işık bir diğer önemli etkendir portrede. Kişinin gözlerinin yorulmasına ya da kamaşmasına neden olabilir. Işığın ideal olanı portresi çizilecek kişiyi yandan aydınlatmasıdır.
Her resim yapan kendi portresini çizebilir diyebiliriz. Bunun en sık rastlananı ayna karşısında aynadaki görünümünü çizmektir. Bu birçok ressam tarafından da uygulanmıştır.
Portre fotoğraf denilen kişinin profilden çekilmiş bir fotoğrafına bakılarak da çizimler yapılsa da, genel olarak tercih edilmez. Portrelerin resimlerin yanı sıra heykel ve seramikten yapılmış olan üç boyutlu portre çalışmaları da yaygındır ve bunlar büst olarak adlandırılır.
Tarihten örnekler verecek olursak, Eski Mısır‘da Feyyum olarak adlandırılan bölgede içinde mumyaların bulunduğu tabutların üzerine portreler çizilirmiş. Bir diğer örnek olarak Peru‘da ki Moche uygarlığı yöneticilerinin, rahiplerinin, savaşçılarının ve ünlü sanatçılarının portreleri yapılırdı. Bunlar hayatlarının çeşitli dönemlerinde yinelenirdi. Eserlerde göze çarpan saç stili, takı ve makyaj gibi görselliğe önem verilerek bunların ortaya çıkarılmaya çalışılmasıdır.
Yakın tarihten diğer bir örnek ise çok bilinen Leonardo da Vinci‘nin Mona Lisa tablosudur. Tablo 16. yüzyıl eseri olup, yağlıboya ile yapılmış bir tablodur.
